• 4077 sayılı, tüketici korunması hakkındaki kanun

    tüketici haklarinin amaç, kapsami
    amaç
    madde 1; teoride geniş bir yelpazede değerlendirilen tüketicinin korunması hakkında kanun' un amacı; ekonominin gereklerine ve kamu yararına uygun olarak tüketicinin ekonomik çıkarlarını, sağlığını ve güvenliği korumak, zararlarını tazmin etmek, aydınlatmak ve eğitmek, çevresel tehlikelerden korumaya yönelik girişimleri düzenlemek, bu konudaki politikaların oluşturulmasında yarar sağlayacak gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.

    kapsam
    madde 2; kanun, yukarıda belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü hukuki işlemi kapsar.

    tanimlar
    madde 3; bu kanun' un hazırlanması ve uygulanması sırasında sözü edilen bazı terimler;
    a) bakanlık; sanayi ve ticaret bakanlığı,
    b) mal; ticaret konusu taşınır eşya,
    c) hizmet; bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan bedeni veya fikri faaliyet,
    d) standart; türk standardı,
    e) üretici; kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini ya da ara mallarını üretenler...
    f) satıcı; kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüketiciye mal ve hizmet sunan gerçek veya tüzel kişiler...
    g)tüketici; bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanan ve tüketen gerçek veya tüzel kişi...
    h) tüketici örgütleri; tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf ve tüketim kooperatifleridir.

    tüketicinin korunmasi ve aydinlatilmasi
    buna göre kanun' un tüketicilere sağladığı yararlardan bazılarını aşağıda bulabilirsiniz;

    ayipli mal ve hizmetler
    madde 4; ambalajında, etiketinde veya kullanma kılavuzunda yer alan ya da satıcı tarafından vaad edilen nitelik ve niceliğe aykırı olan, maddi, hukuki, ekonomik eksiklikler içeren mal ve hizmetler "ayıplı mal veya ayıplı hizmet" olarak kabul edilir.

    alınan hizmet ya da malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici, malı teslim aldığı tarihten itibaren 15 (on beş) gün içinde satıcı firmaya geri vererek, değiştirilmesini, ödediği bedelin iadesini veya ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirimini ya da ücretsiz olarak tamir edilmesini talep edebilir. tüketici bu taleplerden herhangi birini tercihte serbesttir. satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. ayıplı maldan veya ayıplı malın neden olduğu her türlü zarardan dolayı tüketiciye karşı satıcı, bayi, acente, imalatçı, üretici ve ithalatçı müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi, bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.

    satılan malın ayıbı gizli ise veya ayıp tüketiciden bilinçli olarak gizlenmişse, satıcı söz konusu malın ayıbı nedeniyle 2 (iki) yıl süreyle sorumludur.

    ayıplı hizmetler hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır. ancak, ayıplı hizmetin yeniden görülmesi imkansızlaşmışsa veya amaca aykırı sonuçlar doğuracak nitelikte ise, bedel iadesinde tüketicinin ayıplı hizmetten sağladığı fayda kadar indirim yapılır.

    satışa sunulan kullanılmış, tamir edilmiş ayıplı mal üzerine veya ambalajına tüketicinin rahatlıkla görebileceği şekilde "özürlüdür" uyarısının konulması yasal zorunluluktur. bu durum tüketiciye verilecek fatura, fiş veya satış belgesinde de gösterilir. özürlü olduğu bilinerek alınan mallar için herhangi bir hak talep edilemez.

    satiştan kaçinma
    madde 5; üzerinde "numunedir" veya "satılık değildir" ibaresi bulunmayan mallar, ticari bir kuruluşun vitrininde veya açıkça görülebilir herhangi bir yerinde teşhir edilemez. satıcı teşhir ettiği malların satışından kaçınamaz.

    satıcı, bir mal veya hizmetin satışını, o mal veya hizmetin kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı, ebat veya süresi kadar satın alınması ya da başka bir malın veya hizmetin satın alınması koşuluna bağlı kılamaz.

    taksitli satişlar
    madde 6; taksitli satışlarda tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına sahiptir. tüketici aynı zamanda birden fazla taksit ödemesinde bulunabilir. bu durumda satıcı, ödenen miktara göre gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.

    taksitli satışlarda satıcı, aşağıdaki bilgileri yazılı olarak tüketiciye bildirmek ve taraflar arasında imzalanan sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.

    a) mal ve hizmetlerin peşin satış fiyatları,
    b) vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek toplam satış fiyatı,
    c) faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran ve gecikme faizi oranı,
    d) ön ödeme tutarı,
    e) ödeme planı.

    kampanyali satişlar
    madde 7; gazete, radyo ve televizyon ilanı ile halka duyurularak düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul etmek suretiyle ve malın veya hizmetin bilahare teslim edilmesi veya yerine getirilmesi vaadiyle yapılan satışlarda, ilan ve taahhüt edilen mal ve hizmetlerin teslimatının zamanında yapılmaması, fiyat, nitelik ve miktarında anlaşmalara aykırı davranılması durumunda, satıcı, bayi, acenta, temsilci, imalatçı, üretici ve ithalatçı müştereken ve müteselsilen sorumludur.

    kampanyalı satışlarda satıcı, yukarıda belirtilen bilgilere ek olarak, "kampanya giriş tarihi" ve "malın ya da hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli" ne ilişkin bilgileri de yazılı olarak tüketiciye vermekle yükümlüdür.

    kapidan satişlar
    madde 8; iş yeri ve fuar gibi satış mekanları dışında, önceden bir anlaşma olmaksızın yapılan tecrübe ve muayene koşullu satışlardır.

    bu tür satışlarda; tüketici, 7 (yedi) günlük tecrübe ve muayene süresi sonuna kadar malı kabul veya hiçbir gerekçe göstermeden reddetmekte serbesttir. satıcı almış olduğu bedeli, kıymetli evrakları ve tüketiciyi bu hukuki işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi, cayma bildiriminin kendisine iadeli taahhütlü mektup ya da noter aracılığı ile ulaşması veya bizzat teslim edilmesi tarihinden itibaren 10 (on) gün içinde tüketiciye iade etmekle ve 20 (yirmi) gün içinde de malı geri almakla yükümlüdür.

    taksitle yapılan kapıdan satışlarda ayrıca "kampanyalı satışlar" maddesi hükümleri de uygulanır.

    kapidan satişlarda saticinin yükümlülüğü
    madde 9; kapıdan satışlarda satıcı, hazırladığı sözleşme, fatura veya tesellüm makbuzu ile birlikte, en az 12 (on iki) punto siyah, koyu harflerle yazılmış "tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin 7 (yedi) gün içinde malı reddederek alım, satım işleminden cayma hakkının varolduğunu ve cayma ihbarının satıcıya bildirimi tarihinden itibaren 10 (on) gün içinde de, tüketicinin vermiş olduğu bedelin, kıymetli evrakların ve tüketiciyi bu hukuki işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgenin satıcı tarafından iade edileceği" ni bildiren bir belgeyi; sahip olduğu hakların kendisine anlatıldığını, cayma hakkının kendisine anlatıldığını, cayma hakkını açıklayan belgenin kendisine teslim edilip, satıcının açık adresinin bildirilmiş olduğunu beyan eden ve tüketici tarafından da imzalanmış olan bir tutanak karşılığında tüketiciye vermekle yükümlüdür.

    tüketici kredisi
    madde 10; tüketicilerin banka veya benzeri finans kurumlarına bir mal veya hizmetin satın alınması amacıyla, tüketici kredisi almak için başvurmaları durumunda, banka veya finansman kuruluşları ile tüketiciler arasında yazılı bir sözleşme yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının da tüketiciye verilmesi zorunludur. taraflar arasında imzalanan sözleşmede öngörülen kredi şartları, sözleşme süresi içersinde tüketici aleyhine değiştirilemez.

    sözleşmede;

    a) faizin hesaplandığı yıllık oran,
    b) ödeme tarihleri, ana para, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği ödeme planı,
    c) tüketici kredisi tutarı,
    d) faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç tutarı,
    e) istenecek teminatlar,
    f) gecikme faizi oranı,
    g) borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları,
    h) kredinin vadesinden önce kapatılmasına ilişkin şartlar aranır.

    banka veya finans kurumlarının, tüketici kredisini belli bir mal veya hizmetin satın alınması ya da belirli bir satıcı ile yapılacak hukuki işlem koşulu ile vermeleri durumunda bunlar, satılan mal veya hizmetin ayıbından ötürü tüketiciye karşı satıcı ile müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.

    süreli yayinlar
    madde 11; süreli yayınlara abone olan tüketiciler, abonelik sözleşmesinde yer alan fiyat ve niteliğe ilişkin konular aykırı davranılması hallerinde, abone işlemlerini yapan sorumlu kişiye ya da yayın kurumuna isteklerini yazılı olarak (iadeli taahhütlü veya noter kanalıyla) bildirmek suretiyle aboneliklerine tek taraflı olarak son verebilirler. yayıncı abone ücretinin geri kalan kısmını hiçbir kesinti yapmaksızın 15 (on beş) gün içinde iade etmekle yükümlüdür.

    tüketicinin aboneliğine son verme isteği; yazılı bildirimin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren günlük yayınlarda 15 (on beş) gün, haftalık yayınlarda 1 (bir) ay, aylık yayınlarda 3 (üç) ay sonra yürürlüğe girer. daha uzun süreli yayınlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayını müteakiben yürürlüğe konulur.

    (ek: 15/01/1997 - 4226/1 md.) süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci bir ürün verilmesinin taahhüt edildiği kampanyalarda; kitap, dergi, ansiklopedi, afiş, bayrak, poster, sözlü veya görüntülü manyetik bant ya da optik disk gibi süreli yayıncılık amaçlarına aykırı olmayan kültürel ürünler dışında hiçbir mal ya da hizmetin taahhüdü ve dağıtımı yapılamaz. her halükârda bu mal veya hizmetin piyasa değeri, tüketicinin ilgili kampanya süresince yayını satın almak için ödediği toplam bedelin %50' sini aşamaz ve bu şekildeki kampanyaların süresi 60 (altmış) günü geçemez. kampanya konusu mal ve hizmet bedelinin bir bölümünün tüketici tarafından karşılanması, bu mal veya hizmetin ikinci ürün sayılmasına engel değildir.

    (ek: 15/01/1997 - 4226/1 md.) kampanya süresince, süreli yayının satış fiyatı, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen mal veya hizmetin yol açtığı maliyet artışı nedeniyle arttırılamaz. kampanya konusu mal veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı bölünerek yapılamayacağı gibi, bu mal veya hizmetin ayrılmaz ya da bütünleyici parçaları da ayrı bir kampanya konusu haline getirilemez.

    etiket
    madde 12; ticaret konusu olan ve perakende satışa sunulan malların ambalajlarının veya kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde o malın menşei, cinsi ve fiyatı hakkında bilgileri içeren etiket konulması zorunludur.

    garanti belgesi
    madde 13; ithalatçı veya imalatçı firmalar, ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi malları için garanti belgesi düzenlemek zorundadırlar. garanti belgesinin onaylanarak tüketiciye verilmesi sorumluluğu, tüketicinin malı satın aldığı satıcı, acente, bayii ya da temsilciliklere aittir. garanti süreleri malın teslim alındığı tarihten itibaren başlar ve asgari 1 (bir) yıldır. garanti belgelerinde, satın alınan mala ilişkin faturanın tarih ve sayısı ile bandrol ve seri numarası bulunması zorunluluğu vardır.

    satıcı, garanti kapsamındaki malların, garanti süresi içinde, gerek malzeme ve işçilik gerekse montaj hatalarından dolayı arızalanması halinde malı işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile yükümlüdür.

    garanti süresi içersinde sık sık arızalanan maldan yararlanamamanın süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması hallerinde tüketici, malın ücretsiz olarak yenisi ile değiştirilmesini satıcıdan talep edebilir. satıcı bu talebi reddedemez. tüketicinin bu talebine karşı satıcı, bayi, acente, imalatçı ve ithalatçı müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.

    tanitma ve kullanma kilavuzu
    madde 14; sanayi mallarından ithal edilmiş olanların, bakım, onarım ve kullanılmasına ait tanıtma ve kullanım kılavuzlarının aslına uygun türkçe çevirileriyle, yurt içinde üretilenlerin bakım, onarın ve kullanılmasını gösterir türkçe tanıtım ve kullanım kılavuzlarıyla birlikte satılması zorunludur.

    servis hizmetleri
    madde 15; ithalatçı veya imalatçılar sattıkları sanayi malları için, o malın bakanlık' ça tespit ve ilan edilen kullanım ömrü süresince bakım, onarım ve servis hizmetlerini yürütecek istasyonları kurmak ve yeterli teknisyen kadrosu ile yedek parça stoku bulundurmak zorundadırlar.

    ticari reklamlar ve ilanlar
    madde 16; ticari reklam ve ilanların yasalara ve genel ahlaka uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır. tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklamlar ve ilanlar yapılamaz.

    reklam kurulu
    madde 17; ticari reklam ve ilanlarda uyulması gereken ilkeleri belirler. belirlenen bu ilkeler doğrultusunda ticari ilan ve reklamları inceler. inceleme sonucuna göre 16. madde hükümlerine aykırı hareket edenleri cezalandırır, söz konusu reklam ve ilanların yayınlanmasını durdurur veya düzeltilmesi hususunda bakanlığa öneride bulunur.

    zarali ve tehlikeli mal ve hizmetler
    madde 18; tüketicinin kullanımına sunulan mal ve hizmetlerin kişi ve çevre sağlığına zararlı veya tehlikeli olabilmesi durumunda, bu malların emniyetle kullanılabilmesi için üzerine veya ekli kullanım kılavuzlarına, bu durumla ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar açıkça görülebilecek şekilde konulur veya yazılır.

    kalite denetimi
    madde 19; bakanlık, tüketicinin can ve mal güvenliği ile fizik ve çevre sağlığına ve bu konularda bilgilendirilmesine ilişkin, standardına göre veya standardı yoksa standarda esas teşkil etmek üzere belirlenecek özelliklere göre yapılacak kalite denetim ile mal, hizmet ve tesislerin belgelendirilmesi hakkındaki usul ve esasları, türk standartları enstitüsü' nün görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir.

    ancak 2634 sayılı turizmi teşvik kanunu uyarınca turizm bakanlığı' ndan belgeli ve belgelendirilecek tesisler bu uygulamadan muaftır.

    tüketicinin eğitilmesi
    madde 20; tüketicinin eğitilmesi konusunda her derecedeki okulların ders programlarına milli eğitim bakanlığı' nca gerekli ilaveler yapılır.

    tüketicinin eğitilmesi ve aydınlatılması için kitap, dergi ve broşür çıkarılmasına ve tüketicinin bilinçlendirilmesi için radyo ve televizyonlarda programlar düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar, tüketici konseyi' nin önerisi ile bakanlık' ça tespit ve ilan olunur.

    tüketici kuruluşlari

    tüketici konseyi
    madde 21; tüketicinin sorunlarını, ihtiyaçlarının ve çıkarlarının korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri araştırmak, sorunların tüketici lehine çözülmesi için alınacak tedbirlerle, bu kanun' un uygulanmasına yönelik tedbirlere dair görüşleri ilgili mercilere iletmek amacıyla, bakanlığın koordinatörlüğünde bir "tüketici konseyi" kurulur.

    tüketici sorunlari hakem heyeti
    madde 22; bakanlık, il ve ilçe merkezlerinde, tüketiciler ile satıcılar arasında çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla belediyelerle koordineli olarak, en az bir "tüketici sorunları hakem heyeti" oluşturmakla görevlidir.

    tüketici sorunları hakem heyetleri' nin vereceği kararlar, tüketici mahkemeleri' nde delil olarak ileri sürülebilir. uyuşmazlık konusu mal veya hizmet bedelinin, o dönem için tespit edilen bedeli geçmemesi durumunda, bu heyetlerce verilmiş bir karar olmaksızın tüketici mahkemeleri' ne başvurulamaz.

    25. maddede cezai yaptırıma bağlanmış hususlara ilişkin uyuşmazlıklar, tüketici sorunları hakem heyetleri' nin görev ve yetkileri kapsamının dışındadır.

    yargilamaya ve cezaya ilişkin hükümler

    tüketici mahkemeleri
    madde 23; bu kanun' un uygulanmasıyla ilgili olarak ortaya çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici mahkemeleri' nde bakılır.

    tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve bakanlıkça açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır.

    üretimin, satişin durdurulmasi ve malin toplatilmasi
    madde 24; satışa sunulan bir seri malın ayıplı olması durumunda bakanlık veya tüketici örgütleri, ayıplı seri malın üretiminin ve satışının durdurulması, satış amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılması için dava açabilirler.

    mahkeme dava sonucunda ayıplı malların toplatılması kararını almış ise, ayıplı malın ve ayıbın niteliğine göre bu malların, satıcıya iade edilip edilmemesine de karar verir. ancak malların toplatılması için yapılan her türlü masraf, aleyhine karar verilen kişi tarafından ödenmedikçe mallar kendisine iade edilmez.

    ayıplı malları satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi zararlar nedeniyle tek tek dava açma hakları saklıdır.

    ceza hükümleri
    madde 25; kanun' un her maddesine farklı cezai şartlar getirilmekle birlikte, belirli dönemlerde bu cezai yaptırımların bedelleri yeniden belirlenmektedir.

    cezalarda yetki, itiraz ve zamanaşimi
    madde 26; bu kanunda düzenlenen her türlü para cezası idari niteliktedir. bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç 7 (yedi) gün içinde yetkili idare mahkemesi' ne itiraz edilebilir. itiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz ve zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. itiraz üzerine idare mahkemesi' nce verilen kararlar kesindir.

    bu kanun' da düzenlenen idari para cezalarının ödenmesine ilişkin cezai zamanaşımı süresi 1 (bir) yıldır. zamanaşımı süresi, bu kanun hükümlerine aykırı fiilin işlendiği tarihte başlar.

    sürekli veya tekrarlana ihlaller söz konusu ise süre, ihlalin sona erdiği ya da en son tekrarlandığı günden itibaren başlar. karar aleyhine yargı yoluna başvurulmuş olması tahsil zamanaşımını keser.

    cezalar, cezayı vermeye yetkili merci tarafından 7 (yedi) gün içinde ilgilinin mensup olduğu meslek kuruluşuna bildirilir.

    çeşitli hükümler

    denetim
    madde 27; bu kanun' un uygulanmasında, bakanlık müfettişleri ve kontrolörleri ile bakanlıkça ve belediyelerce görevlendirilecek personel; fabrika, mağaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar gibi her türlü mal konulan, satılan veya hizmet sunulan yerlerde denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya yetkilidirler.

    bu kanun' un kapsamına giren hususlarda yetkili, görevli kişi ve kuruluşlara her türlü bilgi ve belgelerin doğru olarak gösterilmesi, asıl ve onaylı kopyalarının verilmesi zorunludur.

    laboratuar
    madde 28; bakanlık, bu kanun' un uygulanması için laboratuarlar kurabilir veya bakanlık' ların kurulu laboratuarlarından faydalanabilir. kalite kontrolü yapacak resmi ve özel kuruluş laboratuarlarında bulunması gereken asgari teknik özellikleri, ilgili bakanlıklar ile müştereken tespit ve ilanla görevlidir.

    bakanlıkça yapılan denetimler sırasında alınan numunelerin tahlilleri resmi veya özel kuruluş laboratuarlarında yaptırılabilir. tahlil sonuçlarının standartlara aykırı çıkması halinde, buna ilişkin tün giderler üretici kişi veya kuruluş tarafından ödenir.

    ödenek
    madde 29; bu kanun ile kurulan tüketici konseyi, tüketici sorunları hakem heyetleri ve reklam kurulu' nun kuruluş ve çalışmalarına ilişkin masraflar ile sair harcamalar, bakanlık bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.

    diğer hükümler
    madde 30; bu kanun' da hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır.

    yönetmelikler ve düzenlemeler
    madde 31; bu kanun' da öngörülen yönetmelikler, kanun' un yayımı tarihinden itibaren 1 (bir) yıl içinde ilgili kamu kuruluşları, mesleki üst kuruluşlar ve tüketici örgütlerinin görüşleri alınarak bakanlık' ça çıkarılır.

    4077 sayılı tüketicinin korunması hakkındaki kanunu tadil eden 4822 sayılı kanunla yapılan değişiklikler.

    kapıdansatışlar:
    -bu tür satışlarda; tüketici, teslim aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde malı kabul etmekle veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altına girmeden reddetmekle serbesttir. hizmetlerin satımında ise bu süre, sözleşmenin imzalandığı tarihten başlar. bu süre dolmadan satıcı veya sağlayıcı, kapıdan satış işlemine konu mal veya hizmetin karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez.

    -cayma bildiriminin yapılacağı açık adres en az onaltı punto ve koyu siyah harflarle yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır. “tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin teslim aldığı veya sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde malı veya hizmeti reddederek sözleşmeden cayma hakkının var olduğunu ve cayma bildiriminin satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden itibaren malı geri almayı taahhüt ederiz.”

    -tüketici sahip olduğu haklarının da yazılı bulunduğu sözleşmeyi imzalar ve kendi el yazısı ile tarihini yazar.

    -düzenlenmiş bir sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim edildiğini ispat satıcı/sağlayıcıya aittir. aksi takdirde, tüketici cayma hakkını kullanmak için yedi günlük süre ile bağlı değildir.

    ayıplı mal ve hizmet

    -tüketici malın teslim tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmek zorundadır.

    -ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.

    -özürlü olarak satılan mallarda malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış belgesi üzerinde gösterilmek zorundadır.

    satıştan kaçınma

    -üzerinde numunedir veya satılık değildir ibaresi bulunmayan bir malın; ticari bir kuruluşun vitrininde, rafında veya açıkça görülebilir herhangi bir yerinde teşhir edilmesi halinde satıcı bu malların satışından kaçınamaz.

    sözleşmelerdeki haksız şartlar

    -taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.

    -tüketici sözleşmelerinin en az oniki punto ve koyu siyah koyu harflerle düzenlenecektir.

    taksitli satış

    -satıcı veya sağlayıcının sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür.

    -tüketici borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına sahip olup, satıcı ödenen miktara göre faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.

    kampanyalı satışlar

    kampanyalı satış, gazete, radyo, televizyon ilanı ve benzeri yollarla tüketiciye duyurularak düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul edilmesi ve malın veya hizmetin daha sonra teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapılan satımdır.

    -tüketici kampanyadan ayrılmaya karar verdikten sonra kampanya düzenleyen, mal veya hizmetin tüketiciye teslim tarihini geçmemek şartıyla tüketicinin o ana kadar ödediği tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.

    -kampanya bitiş tarihi ve mal ve hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekline ilişkin bilgileri de içeren sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye verilmesi zorunludur.

    -kampanyalı satışlarda malın teslim yada hizmetin ifa süresinin 12 ayı aşamayacağı, konut ve tatil amaçlı kampanyalarda bu süre 30 aydır.

    -malın teslimi ya da hizmetin ifası, ödemenin bitim tarihinden itibaren en geç bir ay içinde yapılması zorunludur.

    mesafeli satışlar:

    yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan sözleşmelerdir.

    -elektronik ortamda yapılan sözleşmelerde teyid işlemi, yine elektronik ortamda yapılır.

    -satıcı ve sağlayıcı, tüketicinin siparişi kendisine ulaştığı andan itibaren otuz gün içerisinde edimini yerine getirir. bu süre tüketiciye daha önceden yazılı olarak bildirilmek koşuluyla en fazla on gün uzatılabilir.

    -kapıdan satışlarda uygulanan (malın iadesi) hükümler mesafeli sözleşmelere de uygulanır.

    tüketici kredisi:

    tüketici kredilerinde;

    -kredi tutarı

    -faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç

    -faizin hesaplandığı yıllık oran

    -ödeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği ödeme planı

    -istenecek teminatlar

    -akdi faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı

    -borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları

    -kredinin vadesinden önce kapatılmasına ilişkin şartlar.

    -kredinin yabancı para birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri ödemeye ilişkin taksitlerin ve toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin şartlar.

    kredi kartları

    -kredi veren faiz artırımını 30 gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadır. tüketici bildirim tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde tüm borcunu ödeyip kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez.

    -mal veya hizmetin kredi kartı ile alındığı durumlarda satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim adı altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez.

    süreli yayınlar

    -süreli yayın kuruluşu kampanya düzenlemesi halinde kampanya süresi 60 günü geçemez.

    -kampanya konusu mal veya hizmetin teslim ve ifası kampanya bitiminden itibaren 30 gün içinde yerine getirilmek zorundadır.

    abonelik sözleşmeleri

    -her türlü abonelik sözleşmelerinde taraf olan tüketiciler isteklerini satıcıya yazılı olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek taraflı son verebilirler.

    -satıcı bu isteği 7 gün içinde yerine getirmekle yükümlüdür.

    fiyat etiketi

    -etiket fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat üzerinden satış yapılır.

    garanti belgesi

    -garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren iki yıldır.

    -yurt içinde üretilen veya ithal edilen malların tanıtım, kullanım, bakım ve basit onarımına ilişkin türkçe kılavuzla ve gerektiğinde sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satılması zorunludur.

    kaynak:www.kadikoy-bld.gov.tr
  • kanun numarası: 4077, kabul tarihi: 23/02/1995

    yayımlandığı resmi gazete tarihi: 08/03/1995, yayımlandığı resmi gazete sayısı: 22221

    birinci kisim: amaç, kapsam, tanımlar

    amaç

    madde 1 - bu kanunun amacı, ekonominin gereklerine ve kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.

    kapsam

    madde 2 - bu kanun,1 inci maddede belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü hukuki işlemi ?tüketici işlemini? kapsar.

    madde 3. ? (4882. değ) bu kanunun uygulamasında;

    a) bakanlık: sanayi ve ticaret bakanlığını,

    b) bakan: sanayi ve ticaret bakanını,

    c) mal: alış-verişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları,

    d) hizmet: bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyeti,

    e) tüketici: bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi,

    f) satıcı: kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,

    g) sağlayıcı: kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,

    h) tüketici işlemi: mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her türlü hukuki işlemi,

    i) imalatçı-üretici: kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici işaretini, ticari markasını veya unvanını koyarak satışa sunanları,

    j) ithalatçı: kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,

    k) kredi veren: mevzuatları gereği tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,

    l) reklam veren: ürettiği ya da pazarladığı malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak, satışını artırmak veya imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattığı, içinde firmasının ya da mal/hizmet markasının yer aldığı reklamları yayınlatan, dağıtan ya da başka yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kişiyi,

    m) reklamcı: ticari reklam ve ilânları reklam verenin duyduğu ihtiyaç doğrultusunda hazırlayan ve reklam veren adına yayınlanmasına aracılık eden ticari iletişim uzmanı gerçek ya da tüzel kişiyi,

    n) mecra kuruluşu: ticari reklam veya ilânı hedef kitleye ulaştıran iletişim kanallarının ya da her türlü aracın sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kişiyi,

    o) teknik düzenleme: bir ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ilgili bakanlık tarafından resmi gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,

    p) tüketici örgütleri: tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluşlarını, ifade eder.

    ikinci kisim: tüketicinin korunması ve aydınlatılması

    ayıplı mal

    madde 4. - ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilânlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.

    tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.

    imalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. ayıplı malın neden olduğu zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu olduğu takdirde bunlar müteselsilen sorumludurlar. satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.

    bu madde ile ayıba karşı sorumlu tutulanlar, ayıba karşı daha uzun bir süre ile sorumluluk üstlenmemişlerse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. bu süre konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda beş yıldır. ayıplı malın neden olduğu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. bu talepler zarara sebep olan malın piyasaya sürüldüğü günden başlayarak on yıl sonra ortadan kalkar. ancak, satılan malın ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.

    ayıplı malın neden olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.

    satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde ?özürlüdür? ibaresini içeren bir etiket konulması zorunludur. yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına, tüketicinin bilebileceği şekilde tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu yoktur. malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış belgesi üzerinde gösterilir.

    güvenli olmayan mallar, piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi arz edilemez. bu ürünlere, 4703 sayılı ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasına dair kanun hükümleri uygulanır.

    bu hükümler, mal satışına ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.

    ayıplı hizmet

    madde 4/a. ? (4822. değ) sağlayıcı tarafından bildirilen reklam ve ilânlarında veya standardında veya teknik kuralında tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul edilir.

    tüketici, hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle yükümlüdür. tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesi, durumun gereği olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede belirtilen şartlar çerçevesinde tazminat da isteyebilir. sağlayıcı, tüketicinin seçtiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

    sağlayıcı, bayi, acente ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren, ayıplı hizmetten ve ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. sunulan hizmetin ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.

    daha uzun bir süre için garanti verilmemiş ise, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile ayıplı hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. ancak, sunulan hizmetin ayıbı, tüketiciden sağlayıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.

    ayıplı hizmetin neden olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek edinilen hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.

    bu hükümler, hizmet sağlamaya ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.

    satıştan kaçınma

    madde 5. ? (4822. değ) üzerinde ?numunedir? veya ?satılık değildir? ibaresi bulunmayan bir malın; ticarî bir kuruluşun vitrininde, rafında veya açıkça görülebilir herhangi bir yerinde teşhir edilmesi halinde satıcı bu malların satışından kaçınamaz.

    hizmet sağlamada da haklı bir sebep olmaksızın kaçınılamaz.

    aksine bir teamül, ticarî örf veya adet yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi koşullara ya da başka bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz.

    diğer mal satışı ve hizmet sağlama sözleşmelerinde de bu hüküm uygulanır.

    sözleşmedeki haksız şartlar

    madde 6. ? (4822. değ) satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır.

    taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.

    eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir.

    sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez.

    bir satıcı veya sağlayıcı, bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir.

    6/a, 6/b, 6/c, 7, 9, 9/a, 10, 10/a ve 11/a maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici sözleşmeleri en az oniki punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir ve sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması durumunda eksiklik sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. bu eksiklik satıcı veya sağlayıcı tarafından derhal giderilir.

    bakanlık standart sözleşmelerde yer alan haksız şartların tespit edilmesine ve bunların sözleşme metninden çıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları belirler.

    taksitle satış

    madde 6/a. ? (4822. değ) taksitle satış, satım bedelinin en az iki taksitle ödendiği ve malın veya hizmetin sözleşmenin düzenlendiği anda teslim veya ifa edildiği satım türüdür.

    taksitle satış sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. sözleşmede bulunması gereken asgari koşullar aşağıda gösterilmiştir:

    a) tüketicinin ve satıcı veya sağlayıcının isim, unvan, açık adresleri ve varsa erişim bilgileri,

    b) malın veya hizmetin türk lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı,

    c) vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek türk lirası olarak toplam satış fiyatı,

    d) faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran ve sözleşmede belirlenen faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,

    e) peşinat tutarı,

    f) ödeme planı,

    g) borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları.

    satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür. sözleşmeden ayrı olarak kıymetli evrak niteliğinde senet düzenlenecekse, bu senet, her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde ve sadece nama yazılı olarak düzenlenir. aksi takdirde, kambiyo senedi geçersizdir.

    taksitle satışlarda; tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına sahiptir. tüketici aynı zamanda, bir taksit miktarından az olmamak şartıyla bir veya birden fazla taksit ödemesinde bulunabilir. her iki durumda da satıcı, ödenen miktara göre gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.

    satıcı veya sağlayıcı, taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak satıcının veya sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi ve ödenmeyen taksit toplamının satış bedelinin en az onda biri olması halinde kullanılabilir. ancak satıcının veya sağlayıcının bu hakkını kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.

    sözleşme şartları tüketici aleyhine hiçbir şekilde değiştirilemez.

    devre tatil

    madde 6/b. ? (4822. değ) devre tatil sözleşmeleri, en az üç yıl süre için yapılan ve bu süre zarfında yıl içinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, yazılı sözleşme ya da sözleşmeler grubudur.

    devre tatil sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları bakanlık belirler.

    paket tur

    madde 6/c. ? (4822. değ) paket tur sözleşmeleri; ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmidört saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, önceden düzenlenmiş yazılı sözleşmelerdir.

    paket tur sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları bakanlık belirler.

    kampanyalı satışlar

    madde 7. ? (4822. değ) kampanyalı satış, gazete, radyo, televizyon ilânı ve benzeri yollarla tüketiciye duyurularak düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul edilmesi ve malın veya hizmetin daha sonra teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapılan satımdır.

    kampanyalı satışlar bakanlığın izni ile yapılır. bakanlık hangi tür satışların izne tabi olacağını, ön ödeme, taksit miktarı, teslim süresi, üretici firma garantisi, yatırılacak teminat ile kampanyalı satışlarda uyulması gereken usul ve esasları tespit eder.

    ilan ve taahhüt edilen mal veya hizmetin teslimatının veya ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı, sağlayıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren müteselsilen sorumludur.

    tüketici kampanyadan ayrılmaya karar verdikten sonra kampanyayı düzenleyen, mal veya hizmetin tüketiciye teslim tarihini geçmemek şartıyla tüketicinin o ana kadar ödediği tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.

    kampanyayı düzenleyen, kampanyalı satışlarda düzenlenecek yazılı sözleşmede, 6/a maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen bilgilere ek olarak ?kampanya bitiş tarihi? ve ?mal veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli?ne ilişkin bilgileri de içeren sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.

    sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, ön ödeme tutarı, mal veya hizmetin satış bedelinin yüzde kırkından fazla olamaz.

    kampanyalı satışlarda malın teslim ya da hizmetin ifa süresi on iki ayı aşamaz. konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallar için bu süre otuz aydır.

    tüketicinin ödemeye ilişkin tüm edimlerini yerine getirmesi durumunda, malın teslimi ya da hizmetin ifası, ödemenin bitimini takiben en geç bir ay içinde yapılmak zorundadır.

    kampanyalı taksitle satışlarda 6/a maddesi hükümleri de uygulanır.

    madde 8. ? (4822. değ) kapıdan satış; işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları dışında yapılan satımlardır.

    bakanlık, kapıdan satış yapacaklarda aranılacak nitelikleri, bu kanuna tabi olan ve olmayan kapıdan satışları ve kapıdan satışlara ilişkin uygulama usul ve esaslarını belirler.

    bu tür satışlarda; tüketici, teslim aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde malı kabul etmekte veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altına girmeden reddetmekte serbesttir. hizmetlerin satımında ise bu süre, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren başlar. bu süre dolmadan satıcı veya sağlayıcı, kapıdan satış işlemine konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. satıcı, cayma bildirimi kendisine ulaştığı andan itibaren yirmi gün içerisinde malı geri almakla yükümlüdür.

    tüketici, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalarından sorumlu değildir.

    taksitle yapılan kapıdan satışlarda 6/a maddesi, kampanyalı kapıdan satışlarda 7 nci madde hükümleri ayrıca uygulanır.

    kapıdan satışlarda satıcının ve sağlayıcının yükümlülüğü

    madde 9. ? (4822. değ) kapıdan satış sözleşmelerinde, sözleşmede bulunması gereken diğer unsurlara ilave olarak mal veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma bildiriminin yapılacağı açık adres ve en az on altı punto ve koyu siyah harflerle yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır:

    tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin teslim aldığı veya sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde malı veya hizmeti reddederek sözleşmeden cayma hakkının var olduğunu ve cayma bildiriminin satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden itibaren malı geri almayı taahhüt ederiz.

    tüketici, sahip olduğu haklarının da yazılı bulunduğu sözleşmeyi imzalar ve kendi el yazısı ile tarihini yazar. satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür.

    bu madde hükümlerine göre düzenlenmiş bir sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim edildiğini ispat satıcıya veya sağlayıcıya aittir. aksi takdirde, tüketici cayma hakkını kullanmak için yedi günlük süre ile bağlı değildir.

    mesafeli sözleşmeler

    madde 9/a. ? (4822. değ) mesafeli sözleşmeler; yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan sözleşmelerdir.

    mesafeli satış sözleşmesinin akdinden önce, ayrıntıları bakanlıkça çıkarılacak tebliğle belirlenecek bilgilerin tüketiciye verilmesi zorunludur. tüketici, bu bilgileri edindiğini yazılı olarak teyit etmedikçe sözleşme akdedilemez. elektronik ortamda yapılan sözleşmelerde teyid işlemi, yine elektronik ortamda yapılır.

    satıcı ve sağlayıcı, tüketicinin siparişi kendisine ulaştığı andan itibaren otuz gün içerisinde edimini yerine getirir. bu süre, tüketiciye daha önceden yazılı olarak bildirilmek koşuluyla en fazla on gün uzatılabilir.

    satıcı veya sağlayıcı elektronik ortamda tüketiciye teslim edilen gayri maddî malların veya sunulan hizmetlerin teslimatının ayıpsız olarak yapıldığını ispatla yükümlüdür.

    cayma hakkı süresince sözleşmeye konu olan mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasının veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesinin istenemeyeceğine ilişkin hükümler dışında kapıdan satışlara ilişkin hükümler mesafeli sözleşmelere de uygulanır.

    satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on gün içinde almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı ve tüketiciyi bu hukukî işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi iade etmek ve yirmi gün içerisinde de malı geri almakla yükümlüdür.

    tüketici kredisi

    madde 10. ? (4822. değ) tüketici kredisi, tüketicilerin bir mal veya hizmet edinmek amacıyla kredi verenden nakit olarak aldıkları kredidir.

    tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. taraflar arasında akdedilen sözleşmede öngörülen kredi şartları, sözleşme süresi içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.

    sözleşmede;
    a) tüketici kredisi tutarı,

    b) faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç tutarı,

    c) faizin hesaplandığı yıllık oran,

    d) ödeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği ödeme planı,

    e) istenecek teminatlar,

    f) akdi faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,

    g) borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları,

    h) kredinin vadesinden önce kapatılmasına ilişkin şartlar,

    i) kredinin yabancı para birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri ödemeye ilişkin taksitlerin ve toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin şartlar, yer alır.

    kredi veren, taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi halinde kullanılabilir. ancak kredi verenin bu hakkını kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir. tüketici kredisinin teminatı olarak şahsi teminat verildiği hallerde, kredi veren, asıl borçluya başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemez.

    tüketici, kredi verene borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir. her iki durumda da kredi veren, ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür. bakanlık ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indiriminin ne oranda yapılacağının usul ve esaslarını belirler.

    kredi verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda satılan malın veya hizmetin hiç ya da zamanında teslim veya ifa edilmemesi halinde kredi veren tüketiciye karşı satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olur.

    kredi verenin ödemeleri bir kıymetli evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması yasaktır.

    bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı kredi verenden geri istemek hakkına sahiptir. ayrıca, kredi veren kıymetli evrakın ciro edilmesi sebebiyle tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.

    kredi kartları

    madde 10/a. ? (4822. değ) kredi kartı ile mal veya hizmet alımı sonucu nakdi krediye dönüşen veya kredi kartı ile nakit çekim suretiyle kullanılan krediler de 10 uncu madde hükümlerine tabidir. ancak, bu tür krediler hakkında 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (h) ve (ı) bentleri ile dördüncü fıkra hükmü uygulanmaz.

    kredi veren tarafından tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri, 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinde öngörülen ödeme planı hükmündedir. dönemsel hesap özetinde yer alan asgari ödeme tutarının vadesinde ödenmemesi halinde; tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dışında herhangi bir isim altında yükümlülük altına sokulamaz.

    kredi veren faiz artırımını otuz gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadır. kredi veren tarafından artırılan faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamaz. tüketici bildirim tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde tüm borcu ödeyip kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez.

    mal veya hizmetin kredi kartı ile satın alındığı durumlarda, satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez.

    süreli yayınlar

    madde 11. ? (4822. değ) süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci bir ürün ve/veya hizmetin verilmesinin taahhüt edildiği durumlarda; kitap, dergi, ansiklopedi, afiş, bayrak, poster, sözlü veya görüntülü manyetik bant veya optik disk gibi süreli yayıncılık amaçlarına aykırı olmayan kültürel ürünler dışında hiçbir mal ya da hizmetin taahhüdü ve dağıtımı yapılamaz. bu amaçla kampanya düzenlenmesi halinde, kampanya süresi altmış günü geçemez. kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün tüketici tarafından karşılanması istenemez.

    süreli yayın kuruluşu, kampanyaya ait reklam ve ilânlarında, kampanya konusu mal veya hizmetin türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin programını ilân etmek ve kampanya konusu mal veya hizmetin teslim ve ifasını, kampanyanın bitiminden itibaren otuz gün içinde yerine getirmek zorundadır.

    kampanya süresince, süreli yayının satış fiyatı, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen mal veya hizmetin yol açtığı maliyet artışı nedeniyle artırılamaz. kampanya konusu mal veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı bölünerek yapılamayacağı gibi, bu mal veya hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları da ayrı bir kampanya konusu haline getirilemez. bu kanunun uygulamasında, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen her bir mal veya hizmete ilişkin işlemler bağımsız bir kampanya olarak kabul edilir.

    süreli yayın kuruluşları tarafından düzenlenmeyen, ancak süreli yayınla doğrudan veya dolaylı irtibatlandırılan kampanyalar da bu hükümlere tabidir.

    abonelik sözleşmeleri

    madde 11/a. ? (4822. değ) her türlü abonelik sözleşmelerine taraf olan tüketiciler, isteklerini satıcıya yazılı olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek taraflı son verebilirler.

    satıcı tüketicinin aboneliğe son verme isteğini, yazılı bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde yerine getirmekle yükümlüdür.

    süreli yayın aboneliğine son verme isteği ise; yazılı bildirimin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren günlük yayınlarda onbeş gün, haftalık yayınlarda bir ay, aylık yayınlarda üç ay sonra yürürlüğe girer. daha uzun süreli yayınlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayını müteakiben yürürlüğe konulur.

    satıcı, abone ücretinin geri kalan kısmını hiçbir kesinti yapmaksızın onbeş gün içinde iade etmekle yükümlüdür.

    fiyat etiketi

    madde 12. ? (4822. değ) perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malla ilgili tüm vergiler dahil fiyat, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içeren etiket konulması, etiket konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.

    hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de birinci fıkraya göre düzenlenerek asılır.
    etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat üzerinden satış yapılır.

    fiyatı; bakanlar kurulu, kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları tarafından belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu fiyatın üzerinde bir fiyatla satışa sunulması yasaktır.

    bakanlık, etiket ve tarife listelerinin şeklini, içeriğini, usul ve esaslarını bir yönetmelikle düzenler. bakanlık ve belediyeler, bu madde hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle ayrı ayrı görevlidirler.

    garanti belgesi

    madde 13. ? (4822) imalatçı veya ithalatçılar ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi malları için bakanlıkça onaylı garanti belgesi düzenlemek zorundadır. mala ilişkin faturanın tarih ve sayısını içeren garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcı, bayi veya acenteye aittir. garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıldır. ancak, özelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları, bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile belirlenebilir.

    satıcı; garanti belgesi kapsamındaki malların, garanti süresi içerisinde arızalanması halinde malı işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile yükümlüdür.

    tüketici onarım hakkını kullanmışsa, garanti süresi içerisinde sık arızalanması nedeniyle maldan yararlanamamanın süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde, 4 üncü maddede yer alan diğer seçimlik haklarını kullanabilir. satıcı bu talebi reddedemez. tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.

    tüketicinin malı kullanım kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanmasından kaynaklanan arızalar, iki ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamı dışındadır.

    bakanlık, hangi sanayi mallarının garanti belgesi ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bu malların arızalarının tamiri için gereken azami süreleri türk standartları enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.

    tanıtma ve kullanma kılavuzu

    madde 14. ? (4822. değ) yurt içinde üretilen veya ithal edilen sanayi mallarının tanıtım, kullanım, bakım ve basit onarımına ilişkin türkçe kılavuzla ve gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satılması zorunludur.

    bakanlık, sanayi mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ve etiket ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bunlarda bulunması gereken asgari unsurları türk standartları enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.

    satış sonrası hizmetler

    madde 15. ? (4822. değ) imalatçı veya ithalatçılar, sattıkları, ürettikleri veya ithal ettikleri sanayi malları için o malın bakanlıkça tespit ve ilân edilen kullanım ömrü süresince, yeterli teknik personel ve yedek parça stoku bulundurmak suretiyle bakım ve onarım hizmetlerini sunmak zorundadırlar.

    imalatçı veya ithalatçıların bulundurmaları gereken yedek parça stok miktarı bakanlıkça belirlenir.

    ithalatçının herhangi bir şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde, kullanım ömrü süresince bakım ve onarım hizmetlerini, o malın yeni ithalatçısı sunmak zorundadır.

    bakanlık, hangi mallar için servis istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu ile servis istasyonlarının kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları türk standartları enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.

    garanti belgesiyle satılmak zorunda olan bir sanayi malının garanti süresi sonrasında arızalanması durumunda, o malın bakanlıkça belirlenen azami tamir süresi içerisinde onarımı zorunludur.

    ticari reklamlar ve ilanlar

    madde 16. ? (4822. değ) ticari reklam ve ilânların kanunlara, reklam kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır.

    tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilânlar ve örtülü reklam yapılamaz.

    aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı amaca yönelik rakip mal ve hizmetlerin karşılaştırmalı reklamları yapılabilir.

    reklam veren, ticari reklam veya ilânda yer alan somut iddiaları ispatla yükümlüdür.

    reklam verenler, reklamcılar ve mecra kuruluşları bu madde hükümlerine uymakla yükümlüdürler.

    reklam kurulu

    madde 17. ? (4822. değ) ticari reklam ve ilânlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde ticari reklam ve ilânları incelemek ve inceleme sonucuna göre, 16 ncı madde hükümlerine aykırı reklam ve ilânları üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya aynı yöntemle düzeltme ve/veya para cezası verme hususlarında görevli bir reklam kurulu oluşturulur. reklam kurulu kararları bakanlıkça uygulanır.

    reklam kurulu, ticari reklam ve ilânlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemede; ülke koşullarının yanı sıra, reklamcılık alanında evrensel kabul görmüş tanım ve kuralları da dikkate alır.

    başkanlığı, bakanın görevlendireceği ilgili genel müdür tarafından yürütülen reklam kurulu;
    a) bakanlıkça ilgili genel müdür yardımcıları arasından görevlendirilecek bir üye,

    b) adalet bakanlığınca, bu bakanlıkta idari görevlerde çalışan hakimler arasından görevlendirilecek bir üye,

    c) türkiye radyo-televizyon kurumunca görevlendirilecek reklam konusunda uzman bir üye,

    d) yükseköğretim kurulunun reklamcılık alanında uzman üniversite öğretim elemanları arasından seçeceği bir üye,

    e) türk tabibleri birliği merkez konseyinin görevlendireceği doktor bir üye,

    f) türkiye barolar birliğinin görevlendireceği avukat bir üye,

    g) türkiye odalar ve borsalar birliğinin değişik sektörlerden görevlendireceği dört üye,

    h) türkiye'deki tüm gazeteciler derneklerinin kendi aralarından seçeceği bir üye,

    j) reklamcılar derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye,

    k) tüketici konseyinin konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri arasından seçeceği veya üst örgütlerinin görevlendireceği bir üye,

    l) türkiye ziraat odaları birliğinin görevlendireceği bir üye,

    m) türkiye esnaf ve sanatkarlar konfederasyonunun görevlendireceği bir üye,

    n) türk standartları enstitüsünden bir üye,

    o) diyanet işleri başkanlığından bir üye,

    p) türk mühendis ve mimar odaları birliğinden bir üye,

    q) işçi sendikaları konfederasyonlarından bir üye,

    r) memur sendikaları konfederasyonlarından bir üye,

    s) türkiye serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler odaları birliğinin görevlendireceği bir üye,

    t) ankara, istanbul ve izmir büyükşehir belediyelerinin kendi aralarından seçeceği bir üye,

    u) türk eczacılar birliğinden bir üye,

    v) türk diş hekimleri birliğinden bir üye, olmak üzere yirmibeş üyeden oluşur.

    kurul üyelerinin görev süreleri üç yıldır. süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilir. üyelikler herhangi bir sebeple boşaldığı takdirde boşalan yerlere üçüncü fıkra esasları dahilinde bir ay içerisinde görevlendirme veya seçim yapılır.

    kurul en az ayda bir defa veya ihtiyaç duyulduğu her zaman başkanın çağrısı üzerine toplanır.

    kurul, başkan dahil en az ondört üyenin hazır bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verir.

    kurul, gerekli görülen hallerde sürekli ve geçici olarak görev yapmak üzere özel ihtisas komisyonları kurabilir. kurulun bu komisyonlarda görev yapmasını uygun göreceği kamu personeli, ilgili kamu kuruluşlarınca görevlendirilir.

    kurul üyeleri ile özel ihtisas komisyonu üyelerinden kamu görevlisi olanlara verilecek huzur hakkı ile kamu görevlisi olmayan kurul üyelerine ödenecek huzur ücreti maliye bakanlığının uygun görüşü alınarak bakanlıkça belirlenir.

    kurulun sekretarya hizmetleri bakanlık tarafından yerine getirilir.

    reklam kurulu kararları, tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik çıkarlarının korunması amacıyla reklam kurulu başkanlığınca açıklanır.

    reklam kurulunun görevleri, kuruluş, çalışma usul ve esasları ile sekretarya hizmetlerinin ne suretle yerine getirileceği bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

    zararlı ve tehlikeli mal ve hizmetler

    madde 18. ? (4822) tüketicinin kullanımına sunulan mal ve hizmetlerin kişi beden ve ruh sağlığı ile çevreye zararlı veya tehlikeli olabilmesi durumunda, bu malların emniyetle kullanılabilmesi için üzerine veya ekli kullanım kılavuzlarına, bu durumla ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar, açıkça görülecek ve okunacak şekilde konulur veya yazılır.

    bakanlık, hangi mal veya hizmetlerin açıklayıcı bilgi ve uyarıları taşıması gerektiğini ve bu bilgi ve uyarıların şeklini ve yerini ilgili bakanlık ve diğer kuruluşlarla birlikte tespit ve ilânla görevlidir.

    mal ve hizmet denetimi

    madde 19. ? (4822. değ) tüketiciye sunulan mal ve hizmetler; ilgili bakanlıklar tarafından resmi gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan teknik düzenlemeye uygun olmalıdır.

    ilgili bakanlıklar, bu esaslara göre denetim yapmak veya yaptırmakla görevlidir. mal ve hizmet denetimine ilişkin usul ve esaslar her bir ilgili bakanlıkça ayrı ayrı tespit ve ilân edilir.

    tüketicinin eğitilmesi

    madde 20. ? (4822. değ) tüketicinin eğitilmesi konusunda örgün ve yaygın eğitim kurumlarının ders programlarına, millî eğitim bakanlığınca gerekli ilaveler yapılır.

    tüketicinin eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi için radyo ve televizyonlarda programlar düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar, tüketici konseyinin önerisi ile bakanlıkça tespit ve ilân olunur.

    üçüncü kisim: tüketici kuruluşları

    tüketici konseyi

    madde 21 ? (4822. değ) tüketicinin sorunlarının, ihtiyaçlarının ve çıkarlarının korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri araştırmak, sorunların evrensel tüketici hakları doğrultusunda çözülmesi için alınacak tedbirlerle, bu kanunun uygulanmasına yönelik tedbirlere dair görüşleri, ilgili mercilerce öncelikle ele alınmak üzere iletmek amacıyla, bakanlığın koordinatörlüğünde bir ?tüketici konseyi? kurulur.

    (4822. değ) tüketici konseyi, bakanın veya görevlendireceği bir bakanlık görevlisinin başkanlığında, adalet, içişleri, maliye, milli eğitim, sağlık, ulaştırma, tarım ve köyişleri, sanayi ve ticaret, turizm ve çevre bakanlıkları ile devlet planlama teşkilatı müsteşarlığı, hazine müsteşarlığı, dış ticaret müsteşarlığı, türk patent enstitüsü başkanlığı, devlet istatistik enstitüsü başkanlığı, türk standartları enstitüsü başkanlığı, rekabet kurumu, radyo ve televizyon üst kurulu, enerji piyasası düzenleme kurumu, telekomünikasyon kurumu, türk akreditasyon kurumu, milli prodüktivite merkezi, diyanet işleri başkanlığı, büyük şehir belediyeleri, il belediyelerini temsilen türk belediyeler birliği, işçi sendikaları konfederasyonları, memur sendikaları konfederasyonları,türkiye işveren sendikaları konfederasyonu, türkiye milli kooperatifler birliği, yükseköğretim kurulu, türkiye barolar birliği, türkiye serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler odaları birliği, türk mühendis ve mimar odaları birliği, türk eczacılar birliği, türk tabipleri birliği, türk dişhekimleri birliği, türk veteriner hekimleri birliği, türkiye esnaf ve sanatkarları konfederasyonu, türkiye odalar ve borsalar birliği, türkiye bankalar birliği, türkiye seyahat acenteleri birliği, türkiye otelciler birliği, türkiye ziraat odaları birliği, tüketim kooperatifleri merkez birliği, ahilik araştırma ve kültür vakfı ve tüketici örgütleri temsilcilerinden oluşur.

    tüketici konseyini oluşturan kurum ve kuruluşların temsilcilerinin sayı ve nitelikleri ile tüketici konseyine katılabilmek için tüketici örgütlerinin sahip olmaları gereken asgari üye sayısı ve bu örgütlerin tüketici konseyine gönderecekleri temsilci sayısı bakanlıkça belirlenir. ancak, kamu kurum ve kuruluşlarından gelen temsilcilerin sayısı, hiçbir şekilde tüketici konseyinin toplam üye sayısının %50?sinden fazla olamaz. tüketici konseyi yılda en az bir kez toplanır.

    tüketici konseyinin çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.(*)

    tüketici sorunları hakem heyeti

    madde 22. ? (4822) bakanlık, il ve ilçe merkezlerinde, bu kanunun uygulamasından doğan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla en az bir tüketici sorunları hakem heyeti oluşturmakla görevlidir.

    başkanlığı sanayi ve ticaret il müdürü veya görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen tüketici sorunları hakem heyeti; belediye başkanının konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir üye, baronun mensupları arasından görevlendireceği bir üye, ticaret ve sanayi odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği bir üye ve tüketici örgütlerinin seçecekleri bir üye olmak üzere başkan dahil beş üyeden oluşur. ticaret ve sanayi odası ya da ayrı ayrı kurulduğu yerlerde ticaret odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği üye, uyuşmazlığın satıcı tarafını oluşturan kişinin tacir veya esnaf ve sanatkar olup olmamasına göre ilgili odaca görevlendirilir.

    bakanlık taşra teşkilatının bulunmadığı il ve ilçelerde tüketici sorunları hakem heyetinin başkanlığı en büyük mülki amir ya da görevlendireceği bir memur tarafından yürütülür. tüketici örgütü olmayan yerlerde tüketiciler, tüketim kooperatifleri tarafından temsil edilir. tüketici sorunları hakem heyetinin oluşumunun sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler, belediye meclislerince re'sen doldurulur.

    tüketici sorunları hakem heyetlerinde heyetin çalışmalarına ve kararlarına esas olacak dosyaları hazırlamak ve uyuşmazlığa ilişkin raporu sunmak üzere en az bir raportör görevlendirilir.

    değeri beşyüz milyon liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerine başvuru zorunludur. bu uyuşmazlıklarda heyetin vereceği kararlar tarafları bağlar. bu kararlar icra ve iflas kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. taraflar bu kararlara karşı onbeş gün içinde tüketici mahkemesine itiraz edebilirler.

    itiraz, tüketici sorunları hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. ancak, talep edilmesi şartıyla hakim, tüketici sorunları hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir.

    tüketici sorunları hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.

    değeri beşyüz milyon lira ve üstündeki uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerinin verecekleri kararlar, tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir. kararların bağlayıcı
    veya delil olacağına ilişkin parasal sınırlar her yılın ekim ayı sonunda devlet istatistik enstitüsünün toptan eşya fiyatları endeksinde meydana gelen yıllık ortalama fiyat artışı oranında artar. bu durum, bakanlıkça her yıl aralık ayı içinde resmi gazetede ilân edilir.

    25 inci maddede cezai yaptırıma bağlanmış hususlar dışındaki tüm uyuşmazlıklar, tüketici sorunları hakem heyetlerinin görev ve yetkileri kapsamındadır.

    tüketici sorunları hakem heyetleri başkan ve üyeleri ile raportörlere verilen huzur hakkı veya huzur ücretinin ödenmesine ilişkin esas ve usuller, bir ayda ödenecek tutar 2000 gösterge
    rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere maliye bakanlığının uygun görüşü alınarak bakanlıkça belirlenir.

    tüketici sorunları hakem heyetlerinin kurulması, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikte düzenlenir.

    dördüncü kisim: yargılamaya ve cezaya ilişkin hükümler

    tüketici mahkemeleri

    madde 23. ? (4822. değ) bu kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici mahkemelerinde bakılır. tüketici mahkemelerinin yargı çevresi, hakimler ve savcılar yüksek kurulunca belirlenir.

    tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve bakanlıkça açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır. tüketici örgütlerince açılacak davalarda bilirkişi ücretleri, 29 uncu maddeye göre kaydedilen özel ödenekten bakanlıkça karşılanır. davanın, davalı aleyhine sonuçlanması durumunda, bilirkişi ücreti 6183 sayılı amme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanun hükümlerine göre davalıdan tahsil olunarak 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir kaydedilir. tüketici mahkemelerinde görülecek davalar hukuk usulü muhakemeleri kanununun yedinci babı, dördüncü faslı hükümlerine göre yürütülür.

    tüketici davaları tüketicinin ikametgahı mahkemesinde de açılabilir.

    bakanlık ve tüketici örgütleri münferit tüketici sorunu olmayan ve genel olarak tüketicileri ilgilendiren hallerde bu kanunun ihlali nedeniyle kanuna aykırı durumun ortadan kaldırılması amacıyla tüketici mahkemelerinde dava açabilirler.

    gerekli hallerde tüketici mahkemeleri ihlalin tedbiren durdurulmasına karar verebilir. tüketici mahkemesince uygun görülen tedbir kararları, masrafı daha sonra haksız çıkan taraftan alınmak ve 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir kaydedilmek üzere, ülke düzeyinde yayınlanan gazetelerden birinde basın ilan kurumunca ve ayrıca varsa davanın açıldığı yerde yayınlanan mahalli bir gazetede derhal ilân edilir.

    kanuna aykırı durumun ortadan kaldırılmasına yönelik tüketici mahkemesi kararları ise masrafı davalıdan alınmak üzere aynı yöntemle derhal ilân edilir.

    üretimin, satışın durdurulması ve malın toplatılması

    madde 24. ? (4822. değ) satışa sunulan bir seri malın ayıplı olması durumunda bakanlık, tüketiciler veya tüketici örgütleri, ayıplı seri malın üretiminin ve satışının durdurulması ve satış amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılması için dava açabilir.

    satışa sunulan bir seri malın ayıplı olduğunun mahkeme kararı ile tespit edilmesi halinde, malın satışı geçici olarak durdurulur.

    mahkeme kararının tebliğ tarihinden itibaren en geç üç ay içinde malın ayıbının ortadan kaldırılması için üretici-imalatçı ve/veya ithalatçı firma uyarılır. malın ayıbının ortadan kalkmasının imkânsız olması halinde mal, üretici-imalatçı ve/veya ithalatçı tarafından toplanır veya toplattırılır. toplatılan mallar taşıdıkları risklere göre kısmen veya tamamen imha edilir veya ettirilir.

    satışa sunulan bir seri malın, tüketicinin güvenliğini tehlikeye sokan ayıp taşıması durumunda, 4703 sayılı ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasına dair kanun hükümleri saklıdır.

    ayıplı malları satın alan tüketicilerin uğradıkları maddî ve manevî zararlar nedeniyle dava açma hakları saklıdır.

    4 üncü maddenin altıncı fıkrası hükümlerine tâbi bir seri ayıplı malın satışa arz edilmesi durumunda bu madde hükümleri uygulanmaz.

    olduklarından farklı görünen mallar

    madde 24/a. ? (4822. değ) gıda ürünü olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, görünüm, ambalaj, etiket, hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen ve bu sebeple de tüketiciler tarafından gıda ürünleriyle karıştırılarak tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atan malların üretilmesi, pazarlanması, ithalatı ve ihracatı yasaktır.

    mal piyasaya sürülmüşse, 4703 sayılı ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasına dair kanun hükümleri uygulanır.

    olduğundan farklı görünen malı satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi zararlar nedeniyle dava açma hakları saklıdır.

    ceza hükümleri

    madde 25. ? (4822. değ) 6 ncı maddenin yedinci fıkrası uyarınca, bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırılığı tespit edilen her bir sözleşme için 50.000.000 lira para cezası uygulanır.

    4 üncü maddenin yedinci fıkrasında, 5 inci maddede, 6 ncı maddenin altıncı fıkrasında, 6/a maddesinde, 6/b, 6/c maddeleri uyarınca bakanlıkça belirlenen usul ve esaslarda, 7 nci maddenin beşinci fıkrasında, 9 uncu maddede, 9/a maddesinde, 10 uncu maddede, 10/a maddesinde, 11/a maddesinin ikinci ve dördüncü fıkralarına, 12, 13, 14, 15 ve 27 nci maddelerde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 100.000.000 lira para cezası uygulanır.

    7 nci maddenin dördüncü ve altıncı fıkraları ile 8 inci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 250.000.000 lira para cezası uygulanır.

    20 nci maddenin ikinci fıkrası uyarınca bakanlıkça tespit ve ilân olunan usul ve esaslara aykırılığa 500.000.000 lira para cezası uygulanır. aykırılık ülke düzeyinde yayın yapan radyo ve
    televizyonlarca gerçekleştirilmişse cezanın on katı uygulanır.

    18 inci maddeye aykırı hareket eden üretici-imalatçı ve ithalatçı hakkında 1.000.000.000 lira para cezası, satıcı-sağlayıcı hakkında ise bu cezanın beşte biri uygulanır.

    19 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenler hakkında 2.000.000.000 lira para cezası uygulanır.

    11 inci maddeye aykırı hareket edenler hakkında 5.000.000.000 lira para cezası uygulanır. aykırılık ülke düzeyinde yayım yapan süreli yayın ile gerçekleşmişse cezanın yirmi katı uygulanır. bakanlık, ayrıca süreli yayın kuruluşundan kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilânın durdurulmasını ister. bu isteğe rağmen aykırılığın devamı halinde, reklam ve ilânın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı- gün için 100.000.000.000 lira para cezası uygulanır. bakanlık, kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilânın durdurulması talebi ile tüketici mahkemesine başvurur.

    16 ncı maddeye aykırı hareket edenler hakkında üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya düzeltme ve/veya 3.500.000.000 lira para cezası uygulanır. reklam kurulu, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir. 16 ncı maddeye aykırılık, ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve sair araçlar ile gerçekleşmiş ise, para cezası on katı olarak uygulanır.

    7 nci maddenin yedinci ve sekizinci fıkralarına aykırı hareket edenlere, kampanya konusu mal veya hizmetin fatura bedeli oranında para cezası uygulanır. kampanyayı düzenleyen, tüketici kampanyadan ayrıldığında, para iadesinde bulunursa bu ceza uygulanmaz.

    7 nci maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, 7 nci madde hükümlerine uygun kampanya düzenlemeleri için bir hafta süre tanınır. bu sürenin bitiminde aykırılığın devam ettiğinin tespiti halinde, bu hükme aykırı hareket edenlerle 24 ve 24/a maddelerinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenlere 50.000.000.000 lira para cezası uygulanır.

    yukarıdaki fıkralarda belirtilen para cezaları, fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde iki misli olarak uygulanır. para cezaları her yıl başında 765 sayılı türk ceza kanununun ek 2 nci madde hükümleri uyarınca artırılır.

    bu kanunda yazılı fiiller hakkında diğer kanunlarda da para cezası öngörülmüşse ağır olan ceza uygulanır.

    cezalarda yetki, itiraz ve zamanaşımı

    madde 26 - 25 inci maddenin;

    a) (4822. değ) 25 inci maddenin bir, dört, yedi, sekiz, dokuz ve onuncu fıkralarındaki cezalar bakanlık tarafından, diğer fıkralarındaki cezalar o yerin mülki amiri tarafından uygulanır.

    b) (değişik bent: 15/01/1997 - 4226/3 md.) üçüncü ve beşinci fıkralarında gösterilen cezalar bakanlık tarafından.

    c) diğer cezalar o yerin mülki amiri tarafından verilir.

    bu kanunda düzenlenen her türlü para cezası, idari niteliktedir. bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. itiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz ve zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. itiraz üzerine idare mahkemesince verilen kararlar kesindir.

    25 inci maddeye göre verilen para cezaları, amme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanun hükümlerine göre tahsil olunur.

    bu kanunda düzenlenen idari para cezalarının verilmesine ilişkin cezai zamanaşımı süresi bir yıldır. zamanaşımı süresi, bu kanun hükümlerine aykırı fiilin işlendiği tarihte başlar.

    sürekli veya tekrarlanan ihlaller sözkonusu ise süre, ihlalin sona erdiği ya da en son tekrarlandığı günden itibaren başlar. karar aleyhine yargı yoluna başvurulmuş olması tahsil zamanaşımını keser.

    cezalar, cezayı vermeye yetkili merci tarafından yedi gün içerisinde ilgilinin mensup olduğu meslek kuruluşuna bildirilir.

    beşinci kisim: çeşitli hükümler

    denetim

    madde 27 - bu kanunun uygulamasında, bakanlık müfettişleri ve kontrolörleri ile bakanlıkça ve belediyelerce görevlendirilecek personel; fabrika, mağaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar gibi her türlü mal konulan ve/veya satılan veya hizmet sunulan yerlerde denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya yetkilidirler.

    bu kanunun kapsamına giren hususlarda yetkili ve görevli kişi ve kuruluşlara her türlü bilgi ve belgelerin doğru olarak gösterilmesi ve asıl ve onaylı kopyalarının verilmesi zorunludur.

    laboratuvar

    madde 28. ? (4822. değ) ) bakanlık ilaç, müstahzar, kozmetik ve gıda maddeleri analizleri hariç olmak üzere, bu kanunun uygulanması için resmi ve özel kuruluşların kurulu bulunan laboratuvarlarından yararlanabilir.

    bakanlıkça yapılan denetimler sırasında alınan numunelerin test ve muayeneleri resmi veya özel kuruluş laboratuvarlarında yaptırılabilir. test ve muayene ücretleri 29 uncu maddedeki özel ödenekten karşılanır. test ve muayene sonuçlarının ilgili standarda veya teknik düzenlemeye aykırı çıkması halinde buna ilişkin tüm giderler üretici veya ithalatçı tarafından ödenir. bu giderler, 6183 sayılı amme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanun hükümlerine göre tahsil olunur. tahsil olunan test ve muayene ücretleri 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir kaydedilir.

    ödenek

    madde 29. ? (4822. değ) tüketici konseyi, tüketici sorunları hakem heyetleri ve reklam kurulunun kuruluş ve çalışmalarına ilişkin masraflar, tüketici dernekleri ve bunların üst kuruluşlarına yapılacak maddi yardımlar, bakanlığın tüketicinin korunması amacına yönelik masrafları, sair harcamalar ve usul ve esasları maliye bakanlığının uygun görüşü üzerine sanayi ve ticaret bakanlığınca tespit edilecek miktarlarda personele yapılacak ek ödemede;

    a) bakanlık bütçesine konulacak ödenekten,

    b) yeni kurulacak olan anonim ve limited şirket statüsündeki tüm ortaklıkların sermayelerinin ve sermaye artırımı halinde, artan kısmın binde biri nispetinde yapılacak ödemelerden karşılanır.

    (b) bendinde belirtilen gelirler türkiye cumhuriyet merkez bankası veya muhabiri olan t.c. ziraat bankası nezdinde açılacak hesapta toplanır. bu hesapta toplanan tutarların yüzde altmışı sanayi ve ticaret bakanlığı merkez saymanlık müdürlüğü hesabına, yüzde kırkı rekabet kurumu hesabına her ay sonunda aktarılır.

    merkez saymanlık müdürlüğü hesabına aktarılan tutarlar bir yandan bütçeye özel gelir, diğer yandan maliye bakanlığınca, sanayi ve ticaret bakanlığı bütçesinde mevcut veya yeni açılacak tertiplere özel ödenek kaydedilir.

    bakanlık bütçesine özel ödenek olarak kaydedilen tutarlardan bir kısmı; en az beş yıldır faaliyette bulunan ticari, siyasi ve idari kuruluşlardan bağımsız tüketici dernekleri ile bunların üst kuruluşlarının yapacağı faaliyetleri içeren projelerin desteklenmesinde kullanılır. bu hesaptan, tüketici dernekleri ve bunların üst kuruluşlarının yönetim ve denetim kurullarında görev alanlara huzur hakkı ve maaş adı altında herhangi bir ödeme yapılamaz. bu hesaptan yararlanacak tüketici dernekleri ve bunların üst kuruluşlarının taşıyacağı diğer kriterler, sanayi ve ticaret bakanlığı ile maliye bakanlığının birlikte hazırlayacağı bir yönetmelikle düzenlenir.

    bu suretle özel ödenek kaydedilen miktarlardan yılı içerisinde harcanmayan tutarları ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve özel ödenek kaydetmeye maliye bakanı yetkilidir.

    diğer hükümler

    madde 30 - bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır.

    yönetmelikler ve düzenlemeler

    madde 31 - bu kanunda öngörülen yönetmelikler, kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ilgili kamu kuruluşları, mesleki üst kuruluşlar ve tüketici örgütlerinin görüşleri alınarak bakanlıkça çıkarılır. bakanlık, bu kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak mevzuat çerçevesinde gerekli tedbirleri almaya ve düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.

    copy paste yapilan kaynak: http://www.tuketicimerkezi.org/tuketicikanunu.php
  • yakın zamanda aşağıdaki şekilde değiştirilecek olan kanundur. değişikliğin -okuyacağınız üzere- getirdiği en önemli değişiklik malın ayıplı sayılması için sadece 30 gün içerisinde değil, satın alındıktan sonraki 6 ay içerisinde arızalanması halinde de ayıplı sayılması, bunun yanısıra şu anda uygulanmakta olan tamir için gönderilecek olan ürünün kargo ücretlerinin müşteriye ait olması durumunun tamamen ayıplı malı satan / ithal edenin üzerine yıkılmasıdır. kanunun bağlayıcılığı arttığı ve mal, ürün gibi tanımların tekrar gözden geçirilmesi sonucu geçmişte yaşanan yoruma açık kısımlar daha katı kurallara bağlanmıştır. ayrıca yine geçmişte yoruma açık olarak bırakılan ve bir çok firma tarafından kullanılan 'biz sadece satıyoruz, ithalatçıyla görüşün' cümlesinin bağlayıcılığı kalmamış, üstüne basa basa kanun metninde 'satıcının sorumluluğu' açıkça belirtilmiştir.

    bunun yanı sıra etkili bir madde de tüketici derneklerini ilgilendirmektedir, yeni tasarıya göre tüketicilerin tek tek açması gereken davaları artık tüketici dernekleri üstlenebilecek ve tüketiciler dava açsalar da açmasalar da kazanılan haklardan faydalanabileceklerdir.

    aşağıdaki kanun metni değil, sadece değişikliklerdir*.

    tüketicinin korunmasi hakkinda kanunda değişiklik yapilmasi hakkinda kanun tasarisi taslaği

    madde 1- 23/02/1995 tarihli ve 4077 sayılı tüketicinin korunması hakkında kanunun 3 üncü maddesinin c, d, h, j ve o bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve r bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki s, t, u, v, y, z, aa, bb ve cc bentleri eklenmiştir.

    “c) mal: alış-verişe konu olan ürünü, konut veya tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları,
    d) hizmet: bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışında her türlü tüketici işlemini,
    h) tüketici işlemi: mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile müteşebbis arasında yapılan eser, taşıma ve simsarlık sözleşmeleri de dahil olmak üzere her türlü hukuki işlemi ve uygulamayı,
    j) ithalatçı: kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere bir malı, satım, kira, finansal kira yoluyla veya benzeri bir yolla piyasaya sürmek için mesleki veya ticari faaliyeti çerçevesinde ithal eden gerçek veya tüzel kişiyi,
    o) teknik düzenleme: 11/07/2001 tarihli ve 4703 sayılı ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasına dair kanun’da yer alan tanımı,
    s) finansal hizmet: her türlü banka hizmeti, kredi, sigorta, bireysel emeklilik, para yatırımı ve ödeme ile ilgili hizmetleri,
    t) genel müdür: tüketicinin ve rekabetin korunması genel müdürünü,
    u) genel müdürlük: tüketicinin ve rekabetin korunması genel müdürlüğünü,
    v) in­di­rim­li sa­tış­lar: pe­ra­ken­de sa­tış­lar­da ge­çer­li ol­mak üze­re, indirim yapıldığını çağrıştıracak bir ifade ile veya in­di­rim mik­ta­rı ve­ya ora­nı belirtilerek ya­pı­lan sa­tış­la­rı,
    y) müteşebbis: imalatçı, ithalatçı, satıcı, sağlayıcı, kredi veren, paket tur düzenleyicisi ve aracısı gibi, kendi işi, işletmesi, zanaatı veya mesleğine ilişkin amaçlar çerçevesinde faaliyet gösteren kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere gerçek veya tüzel kişiyi,
    z) sürekli veri taşıyıcısı: tüketicinin kendisine kişisel olarak gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre boyunca incelenmesine elverecek şekilde kaydedilmesini sağlayan ve kaydedilen bilgiye aynen ulaşılmasına imkan veren her türlü aracı,
    aa) uzaktan iletişim aracı: mektup, katalog, telefon, faks, radyo, televizyon, elektronik posta mesajı, internet gibi karşı karşıya gelinmeksizin sözleşme kurulmasına imkan veren aracı,
    bb) ürün: başka bir taşınırın veya taşınmazın parçasını da oluştursa her türlü taşınırı, enerjiyi, işlenmemiş de olsa tarım ve hayvancılıktan elde edilen her türlü mahsulü,
    cc) tüketici ödülleri: tüketici bilincinin geliştirilmesi, tüketicilerin yasal haklarını kullanmaları konusunda özendirilmesi, tüketici talep ve tercihlerini dikkate alan firmaların teşvik edilmesi, tüketici hukuku veya tüketicinin korunması ve bilinçlendirilmesi ile ilgili bilimsel çalışmaların özendirilmesi amacına yönelik olarak verilen ödülleri”

    madde 2- 4077 sayılı kanunun 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “madde 4- satım sözleşmesine konu malın, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması halinde sözleşmeye aykırı, dolayısıyla ayıplı olduğu kabul edilir. özellikle ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da olağan tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan haklı olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplıdır.

    satıcı, kendisinden kaynaklanmayan reklam veya ilan yoluyla yapılan açıklamalardan haberdar olmadığını ve haberdar olmasının da kendisinden beklenemeyeceğini veya yapılan açıklamanın içeriğinin satım sözleşmesinin akdi anında düzeltilmiş olduğunu veya satım sözleşmesi akdetme kararının bu açıklama ile nedensellik bağı içinde olmadığını ispatladığı takdirde açıklamanın içeriği ile bağlı olmaz.

    malın montajının satıcı tarafından veya onun sorumluluğu altında gerçekleştirildiği durumlarda, malın gereği gibi monte edilmemesi sözleşmeye aykırı ifa olarak değerlendirilir. malın montajının tüketici tarafından yapılmasının öngörüldüğü hallerde de, yanlış montajın, montaj talimatındaki yanlışlık veya eksikliğe dayanması durumunda sözleşmeye aykırı bir ifa söz konusu olur.

    teslim anından itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslimde var olduğu kabul edilir. bu karine, malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyor ise uygulanmaz.

    satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı ve/veya ithalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir etiket konulması zorunludur. yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına, tüketicinin bilebileceği şekilde tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu yoktur. malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış belgesi üzerinde gösterilir. tüketicinin, sözleşmenin akdi anında malın ayıbından haberdar olduğu veya haberdar olmamasının mümkün olmadığı hallerde sözleşmeye aykırılık söz konusu olmaz. bu hallere ilişkin ispat yükü satıcıya aittir.

    malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici, malın yenisi ile değiştirilmesi, onarım, ayıp oranında bedelden indirim veya sözleşmeden dönme haklarından birini satıcıya karşı kullanmakta serbesttir. satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan masraflar satıcı tarafından karşılanır. tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 22/04/1926 tarihli ve 818 sayılı borçlar kanunu hükümleri uyarınca tazminat talep edebilir.

    onarım veya yenisi ile değiştirmenin imkansız olması veya satıcı için ölçüsüz güçlükleri beraberinde getirecek olması halinde tüketici bu hakları kullanamaz. ölçüsüzlüğün tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi unsurlar dikkate alınır.

    tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya fazla ödemiş olduğu kısmı derhal tüketiciye iade edilir. onarım veya yenisi ile değiştirmenin seçildiği hallerde, malın niteliği ve tüketicinin bu malı kullanma amacı dikkate alındığında, makul sayılabilecek bir süre içinde ve tüketici için ciddi sorunlar doğurmayacak şekilde bu talep satıcı tarafından yerine getirilir. her halükarda bu süre talebin satıcıya yöneltilmesinden itibaren otuz günü geçemez. aksi takdirde tüketici satıcıya karşı diğer seçimlik haklarını kullanmakta serbesttir.

    malın ayıplı olması halinde tüketicinin, yenisi ile değiştirme ve onarım haklarını doğrudan imalatçıya veya ithalatçıya karşı da kullanması mümkündür. bu hallerde onarım veya malın yenisi ile değiştirilmesi masrafları imalatçıya veya ithalatçıya aittir. onarım ve yenisi ile değiştirme, malın niteliği ve tüketicinin bu malı kullanma amacı dikkate alındığında, makul sayılabilecek bir süre içinde ve tüketici için ciddi sorunlar doğurmayacak şekilde gerçekleştirilmelidir. her halükarda bu süre, talebin imalatçıya veya ithalatçıya yöneltilmesinden itibaren otuz günü geçemez. aksi takdirde tüketici imalatçıya karşı diğer seçimlik haklarını kullanmakta serbesttir. imalatçının veya ithalatçının, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat edebildiği hallerde sorumluluğu söz konusu olmaz. imalatçının veya ithalatçının sorumluluğu malın tüketiciye satılmasından itibaren iki yıl içinde zamanaşımına uğrar. ikinci el satışlarda bu süre malın ilk tüketiciye satımından itibaren başlar. ancak imalatçı veya ithalatçı malın ayıbını tüketiciden hile ile gizlemişse zamanaşımı süresinden faydalanamaz.

    satıcı ayıba karşı daha uzun bir süre ile sorumluluk üstlenmemişse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımı süresine tabidir. bu süre konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda beş yıldır ve mülkiyetin tüketiciye geçmesi anından itibaren işlemeye başlar. ancak satıcı malın ayıbını tüketiciden hile ile gizlemişse zamanaşımı süresinden faydalanamaz.

    ayıplı bir mal ifa etmek nedeniyle bu madde uyarınca tüketiciye karşı sorumlu tutulan nihai satıcı, kendisine bu ayıplı malı satmış olan ara satıcıya, onun da sözleşmeyi mesleki veya ticari faaliyeti çerçevesinde akdetmiş olması koşuluyla, ticari satımlara ilişkin zamanaşımı süresi geçmiş olsa bile 818 sayılı borçlar kanunu hükümleri uyarınca rücu edebilir. ancak bunun için nihai satıcının tüketicinin taleplerini yerine getirdiği andan itibaren iki ay içinde ara satıcıya başvurması zorunludur. rücu hakkı her halükarda malın nihai satıcıya tesliminden itibaren beş yıl içinde zamanaşımına uğrar. satım zinciri içindeki diğer satıcılar arasında, bunların da mesleki veya ticari faaliyeti çerçevesinde sözleşme akdetmiş olması koşuluyla bu fıkra hükümleri uygulanır.”

    madde 3- 4077 sayılı kanunun 4/a maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “madde 4/a- ifa edilen hizmetin taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması halinde ayıplı olduğu kabul edilir. hizmet sağlayıcısı tarafından bildirilen veya reklam ve ilanlarında yer alan özellikleri taşımayan veya yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan haklı olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler ayıplıdır.

    sağlayıcı, kendisinden kaynaklanmayan reklam veya ilan yoluyla yapılan açıklamalardan haberdar olmadığını ve haberdar olmasının da kendisinden beklenemeyeceğini veya yapılan açıklamanın içeriğinin hizmet sözleşmesinin akdi anında düzeltilmiş olduğunu veya hizmet sözleşmesi akdetme kararının bu açıklama ile nedensellik bağı içinde olmadığını ispatladığı takdirde açıklamanın içeriği ile bağlı olmaz.

    hizmetin ayıplı ifa edildiği durumlarda tüketici, hizmetin yeniden görülmesini veya hizmet sonucu ortaya çıkan eserin onarımını isteme, ayıp oranında bedel indirimi veya sözleşmeden dönme haklarından birini sağlayıcıya karşı kullanmakta serbesttir. bu seçimlik haklarını kullanması nedeniyle ortaya çıkan masraflar sağlayıcı tarafından karşılanır. tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 818 sayılı borçlar kanunu hükümleri uyarınca tazminat talep edebilir.

    onarım veya hizmetin yeniden görülmesinin imkansız olması veya sağlayıcı için ölçüsüz güçlükleri beraberinde getirecek olması halinde tüketici bu hakları kullanamaz. ölçüsüzlüğün tayininde hizmetin ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi unsurlar dikkate alınır.

    tüketicinin, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya fazla ödemiş olduğu kısmı tüketiciye derhal iade edilir. onarım veya hizmetin yeniden görülmesi haklarının seçilmesi durumunda, hizmetin niteliği ve tüketicinin bu hizmetten faydalanma amacı dikkate alındığında makul sayılabilecek bir süre içinde ve tüketici için ciddi sorunlar doğurmayacak şekilde bu talep müteşebbis tarafından yerine getirilir. her halükarda bu süre talebin müteşebbise yöneltilmesinden itibaren otuz günü geçemez. aksi takdirde tüketici müteşebbise karşı diğer seçimlik haklarını kullanmakta serbesttir.

    kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun süreli bir sorumluluk öngörülmeyen hallerde, ayıplı hizmetten sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zamanaşımı süresine tabidir. ancak sağlayıcı, hizmetin ayıbını tüketiciden hile ile gizlemişse zamanaşımı süresinden faydalanamaz.”

    madde 4- 4077 sayılı kanunun 4/a maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.

    “ihtiyari garanti
    madde 4/b- ihtiyari garanti taahhüdünde bulunan, bu taahhütte ve ilgili reklam ve ilanlarda yer alan ifadelerle bağlıdır. bu taahhütte, tüketicinin yasal haklarının saklı olduğu ve bunların garanti ile sınırlandırılmadığı, garantiden faydalanma koşulları, süresi, ülke olarak geçerliliği, garanti verenin adı ile erişim bilgileri yer almak zorundadır. tüketicinin isteği üzerine garantinin yazılı olarak veya tüketicinin kullanımına açık sürekli veri taşıyıcısı üzerinde kayıtlı olarak kendisine verilmesi zorunludur. garanti taahhüdü, bu maddede öngörülen özellikleri taşımasa bile taahhütte bulunanı bağlar.”

    “imalatçının sorumluluğu
    madde 4/c- bütün hal ve şartlar dikkate alındığında kendisinden haklı olarak beklenen güvenliği sunmayan bir ürün hatalı sayılır. bu değerlendirme yapılırken özellikle ürünün piyasaya arz şekli, makul kullanım biçimi ve piyasaya sürüldüğü an dikkate alınır.

    sonradan daha gelişmiş bir ürünün piyasaya sürülmüş olması ilk ürünün hatalı olduğu anlamına gelmez.

    hatalı imal edilen bir ürünün, bir kişinin ölümüne veya yaralanmasına veya bir malın zarar görmesine sebep olması halinde bu ürünün imalatçısı doğan zarardan kusuru aranmaksızın sorumlu tutulur. mala gelen zararlarda, ancak hatalı ürün dışındaki bir malın zarar görmesi ve bu malın zarar görenin kişisel kullanımına veya tüketimine mahsus bir mal olması halinde bu kanun uyarınca tazminat borcu doğar.

    imalatçı aşağıdaki hallerden birini ispatladığı takdirde ürünün sebep olduğu zarardan sorumlu tutulamaz:

    a) ürünü piyasaya sürmemiş olduğunu,
    b) tüm hal ve şartlar göz önünde bulundurulduğunda, zarara sebep olan hatanın ürünün piyasaya sürüldüğü anda mevcut olmadığını,
    c) ürünün satılmak veya diğer bir şekilde kazanç sağlamak amacıyla veya ticari faaliyetlerin seyri sırasında üretilmemiş veya pazarlanmamış olduğunu,
    ç) ürünün teknik düzenlemesine uygun imal edilmesi nedeniyle hatalı olduğunu,
    d) ürünün piyasaya sürüldüğü anda bilim ve teknolojinin ulaştığı düzeyin üründeki hatayı tespit edecek derecede olmadığını.

    ara ürünün imalatçısı, bu ürünler kullanılarak üretilen nihai ürünün imali aşamasında doğan veya nihai ürünün imalatçısının verdiği talimatlar sonucunda oluşan hatalar için sorumlu tutulamaz.

    imalatçının sorumlu tutulabilmesi için zarar görenin üründeki hatayı, uğradığı zararı ve hata ile zarar arasındaki nedensellik bağını ispat etmesi zorunludur. somut olayın özelliklerine göre ürünün ortaya çıkan türden bir zararı doğurmaya elverişli olması halinde nedensellik bağının varlığı kabul edilir.

    hatalı bir ürünün sebep olduğu zarar nedeniyle ödenecek maddi ve manevi tazminatın kapsamı 818 sayılı borçlar kanununun haksız fiillere ilişkin hükümleri uyarınca saptanır.

    zararın hem hatalı üründen hem de zarar gören kişinin veya onun sorumlu olduğu bir kişinin kusurundan kaynaklandığı hallerde, tüm hal ve şartlar göz önünde tutularak tazminat yükümlülüğü azaltılabilir veya kaldırılabilir. buna karşılık zararın, hatalı ürün ile birlikte üçüncü bir kişinin davranışından kaynaklanması halinde imalatçının tazminat yükümlülüğü azaltılamaz.

    hatalı ürünün sebep olduğu zarara ilişkin olarak birden fazla imalatçının tazminat yükümlülüğü söz konusu ise bunlar müteselsil olarak sorumlu tutulurlar.

    imalatçının tespit edilemediği hallerde ithalatçı, ithalatçının tespit edilemediği hallerde ürünü piyasaya süren her kişi, zarar görenin talebi üzerine uygun bir süre içinde imalatçının veya kendisine ürünü tedarik etmiş olan kişinin ismini açıklamadığı takdirde imalatçı olarak değerlendirilir. imalatçının ismi belli olsa da, kimin tarafından ithal edildiği anlaşılamayan ürünler açısından da ürünü piyasaya süren kişi imalatçı olarak kabul edilir.

    bu maddeden doğan talepler zarar görenin; zararı, üründeki hatayı ve imalatçının kim olduğunu öğrendiği veya öğrenebileceği tarihten itibaren üç yıl içinde zamanaşımına uğrar ve imalatçının zararı doğuran hatalı ürünü piyasaya sürdüğü tarihten itibaren on yıl içinde düşer.””

    madde 5- 4077 sayılı kanunun 5 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

    “sözleşmelerin şekli
    madde 5/a- bu kanunda ve ilgili yönetmeliklerde, gerek sözleşmenin gerekse bilgilendirme yükümlülüğünün yazılı şekil şartına bağlı tutulduğu hallerde, metnin en az oniki punto siyah harflerle kaleme alınması zorunludur.”

    madde 6- 4077 sayılı kanunun 6 ncı maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “bakanlık ve tüketici örgütleri genel olarak kullanılmak üzere hazırlanmış standart sözleşmelerde yer alan haksız şartların, bu standart sözleşme metinlerinden çıkarılması veya kullanılmasının tavsiye edilmesinin önlenmesi için dava açabilir. bu hallerde mahkeme, durdurma için gerekli tedbirlere hükmeder. bu davalarda, müteşebbis sözleşme şartının tüketici lehine olduğunu ileri sürse bile tüketici lehine yorum yöntemi uygulanmaz.”

    madde 7- 4077 sayılı kanunun 6/b maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “taşınmazlardan kısmi süreli faydalanma sözleşmeleri
    madde 6/b- taşınmazlardan kısmi süreli faydalanma hakkı veren sözleşmeler, bir yıldan uzun süreli veya süresiz yapılan ve bu süre zarfında, yıl içinde, belirli veya belirlenebilecek bir dönem için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın bir kısmından veya tamamından faydalanma hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren sözleşme ya da sözleşmeler grubudur. bu sözleşme ile sağlanan hakkın şahsi veya ayni bir hak olması fark yaratmadığı gibi bu hakkın herhangi bir üyeliğe veya şirket ortaklığına bağlı olarak tanınması da bu maddenin uygulanmasını engellemez.

    taşınmazlardan kısmi süreli faydalanma hakkı veren bir sözleşme akdetmek isteyen tüketiciye tanıtım amaçlı broşür verilmesi, sözleşmenin yazılı şekilde kurulması ve akdedilen sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. müteşebbis; tüketicinin, sözleşmeyi imzalamasını ve kendi el yazısı ile sözleşme tarihini yazmasını sağlar.

    tüketici, yazılı sözleşme örneğinin kendisine teslim edildiği andan itibaren ondört gün içinde hiçbir sebep göstermeksizin ve hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin cayma hakkını kullanabilir. cayma hakkının kullanıldığına dair irade beyanının bu süre içinde yazılı olarak yöneltilmiş olması yeterlidir. cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat yükü müteşebbistedir.

    taşınmazlardan kısmi süreli faydalanma hakkı veren sözleşmenin ve broşürün zorunlu içeriği, cayma hakkı, sözleşmenin devir ve fesih şartları ile diğer uygulama usul ve esasları bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.”

    madde 8- 4077 sayılı kanunun 7 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “ön ödemeli sözleşmeler
    madde 7- ön ödemeli sözleşmeler, malın teslimi veya hizmetin ifasından önce, bedelin peşin ödendiği veya taksitler halinde ödenmeye başlandığı sözleşmelerdir.

    ön ödemeli sözleşmelere iştirakçi kabul edilirken, müteşebbisin ödeme güçlüğüne düşmesi veya iflas etmesi ihtimaline karşılık, tüketicinin ödediği meblağın iade edileceğine ilişkin teminat gösterilmesi zorunludur. bu teminat:

    a) türkiye’de ruhsat almış bir sigortacı ile kurulmuş olan ve sigortalısının tüketici olduğu bir sigorta sözleşmesi veya
    b) türkiye’de faaliyet göstermeye yetkili olan bir kredi veren ile kurulmuş olan ve muhatabının tüketici olduğu bir ilk talepte ödeme garantisi,
    aracılığıyla verilebilir.

    mal veya hizmetin bağlı kredi ile satılması durumunda teminat şartı aranmaz.

    ön ödemeli sözleşmenin yazılı şekilde kurulması ve sözleşmenin bir örneğinin tüketiciye verilmesi zorunludur. ön ödemeli sözleşmelerin zorunlu içeriği ile uygulama usul ve esasları bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir. sözleşme içeriği daha sonra tüketici aleyhine değiştirilemez.

    ön ödemeli sözleşmelerde malın teslim ya da hizmetin ifa süresi sözleşme tarihinden itibaren on iki ayı aşamaz. konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallara ilişkin satım sözleşmelerinde bu süre otuzaltı aydır.

    ilan veya taahhüt edilen malın tesliminin veya hizmetin ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı, sağlayıcı, imalatçı, ithalatçı ve 10 uncu maddenin ondördüncü fıkrası ve 10/a maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren müteselsilen sorumludur.

    tüketici, cayma hakkı konusundaki bilgiyi de içeren yazılı sözleşme örneğinin kendisine teslim edildiği andan itibaren ondört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin ön ödemeli sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde yazılı olarak yöneltilmiş olması yeterlidir. cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat yükü müteşebbistedir.

    malın teslim veya hizmetin ifa edilmesine kadar tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır. bu haller için tüketici tarafından ödenmesi kararlaştırılan sözleşmeden dönme cezası toplam satım bedelinin yüzde ikisini geçemez. müteşebbisin malı teslim veya hizmeti ifa etmesinden önce, kesin aciz belgesine sahip olduğunu ispatlayan tüketici veya tüketicinin ölümü halinde mirasçıları dönme cezası ödemeksizin sözleşmeden dönme hakkını kullanabilirler.

    malın teslim veya hizmetin ifa edilmesine kadar tüketicinin birbirini takip eden en az iki taksiti ödemekte temerrüde düşmüş olması durumunda müteşebbisin, tüketiciye ödeme için en az bir hafta süre vermesi koşuluyla sadece sözleşmeden dönme hakkı vardır.

    sözleşmeden dönüldüğü hallerde, tüketicinin o güne kadar ödemiş olduğu meblağ müteşebbis tarafından en geç altmış gün içerisinde iade edilir.”

    madde 9- 4077 sayılı kanunun 8 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “kapıdan sözleşmeler
    madde 8-tüketici ile müteşebbis arasında;
    a)müteşebbisin kendi işyeri dışında başka bir işyerinde veya bir konutta sözlü görüşmeler sonucunda,
    b)müteşebbis veya üçüncü bir kişi tarafından müteşebbis yararına düzenlenen özel geziler sırasında,
    c)kamuya açık alanlarda sözleşme görüşmelerine muhatap edilmek veya davet edilmek suretiyle,
    kurulan sözleşmelere kapıdan sözleşme adı verilir.

    bu tür sözleşmelerde; tüketici, teslim aldığı tarihten itibaren ondört gün içinde malı kabul etmekte veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altına girmeden reddetmekte serbesttir. tüketici, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir. hizmetlerin satımında ise bu süre, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren başlar. bu süre dolmadan müteşebbis, kapıdan sözleşmelere konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. müteşebbis, cayma bildirimi kendisine ulaştığı tarihten itibaren yirmi gün içerisinde malı geri almakla yükümlüdür.

    kapıdan sözleşmelere ve kapıdan sözleşme yetki belgesine ilişkin uygulama usul ve esasları, kapsam dışı sözleşmeler ile cayma hakkının kullanılmasına ve bunun sonuçlarına ilişkin ayrıntılar bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir. ”

    madde 10- 4077 sayılı kanunun 9 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “kapıdan sözleşmelerde müteşebbisin sorumluluğu
    madde 9- kapıdan sözleşmeler sadece, bakanlık tarafından “kapıdan sözleşme yetki belgesi” verilmiş olan şirketler tarafından kurulabilir. bu yetki, sermayesi en az 50.000 tl olan şirketlere verilir.
    kapıdan sözleşmelerde, sözleşmede bulunması gereken diğer unsurlara ilave olarak mal veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma bildiriminin yapılacağı açık adres ve en az onaltı punto ve koyu siyah harflerle yazılmış olmak üzere içeriği bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikte yer alan cayma hakkına ilişkin ibarenin bulunması zorunludur.
    müteşebbis; tüketicinin, sözleşmeyi imzalamasını ve kendi el yazısı ile sözleşme tarihini yazmasını sağlamak ve sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür. sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim edildiğinin ispatı müteşebbise aittir. aksi takdirde, tüketici cayma hakkını kullanmak için ondört günlük süre ile bağlı değildir. ”

    madde 11- 4077 sayılı kanunun 9/a maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “madde 9/a- malların veya finansal hizmetler dahil olmak üzere hizmetlerin, uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde müteşebbis ile tüketici arasında uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle karşı karşıya gelinmeksizin kurulan sözleşmelere mesafeli sözleşme adı verilir.

    mesafeli sözleşmelerde tüketicinin, sözleşmenin kurulmasına ilişkin iradesini açıklamadan önce cayma hakkı ve ayrıntıları bakanlıkça belirlenecek diğer hususlarda, açık, anlaşılır ve kullanılan iletişim araçlarına uygun bir şekilde bilgilendirilmesi zorunludur. bu bilgilendirmenin ticari amaçla yapıldığının anlaşılır olması gerektiği gibi, sesli iletişim araçlarının kullanıldığı hallerde müteşebbisin kimliğinin de her görüşmenin başında belirtilmesi zorunludur.

    müteşebbisin, sözleşmenin bütün şartlarını ve bakanlıkça belirlenecek diğer hususları, yazılı olarak ya da tüketicinin ulaşabileceği sürekli veri taşıyıcısı aracılığıyla tüketiciye ileterek teyidini alması zorunludur. bu yükümlülük;
    a) finansal hizmetlerin sunulmasına ilişkin mesafeli sözleşmelerde, tüketicinin sözleşmeyi kuran irade beyanını yöneltmesinden önce veya tüketicinin talebi üzerine yazılı bilgilendirmeye elverişli olmayan bir uzaktan iletişim aracı kullanılarak sözleşmenin kurulması halinde, sözleşmenin kurulmasından hemen sonra,
    b) diğer mesafeli sözleşmelerde, sözleşmenin ifası tamamlanmadan ve bir malın teslimine yönelik sözleşmelerde en geç bu malın tüketiciye teslimi anına kadar,
    yerine getirilir.

    müteşebbis, tüketicinin siparişi kendisine ulaştığı andan itibaren otuz gün içerisinde edimini yerine getirir.

    tüketici ondört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin mesafeli sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. hayat sigortalarına ve bireysel emekliliğe ilişkin sözleşmelerde bu süre otuz gündür. mesafeli sözleşmenin niteliğine göre bu sürenin ne zaman işlemeye başlayacağı yönetmelik ile belirlenir. cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde yazılı olarak yöneltilmiş olması yeterlidir. cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat yükü müteşebbise aittir.

    müteşebbis cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on gün içinde almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı ve tüketiciyi bu hukuki işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi iade etmek ve yirmi gün içerisinde de malı geri almakla yükümlüdür.

    mesafeli sözleşmelerde ödemenin kredi kartı veya benzeri bir ödeme kartı ile, harcama belgesi düzenlenmeksizin yapıldığı durumlarda, kartın bir başkası tarafından hukuka aykırı şekilde kullanılması halinde, tüketici bu ödeme işleminin iptal edilmesini isteyebilir. bu hallerde kartı çıkaran kuruluş, itirazın kendisine bildirilmesinden itibaren on gün içinde ödeme tutarını tüketiciye iade eder veya hesabına alacak kaydeder.

    ismarlanmamış malların teslimi veya hizmetlerin sunulması suretiyle müteşebbis, tüketiciye karşı herhangi bir hak ileri süremez. bu hallerde tüketicinin sessiz kalması, sözleşmenin kurulmasına yönelik bir kabul beyanı olarak yorumlanamaz. tüketicinin malı geri yollamak veya muhafaza etmek gibi bir yükümlülüğü yoktur. yanlış adrese gönderildiği aşikar olan mallar açısından tüketicinin müteşebbisi durumdan haberdar etmesi zorunludur.

    mesafeli sözleşmelere ilişkin uygulama usul ve esasları, uzaktan iletişim araçlarının kullanılması, cayma hakkı ve bunun kullanılmasının sonuçlarına ilişkin ayrıntılar ile hangi mesafeli sözleşmelerde cayma hakkının kullanılamayacağı bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir. bu yönetmelikte yer alan bilgilendirme, teyit, tüketiciden onay alma, teslim gibi yükümlülüklere uyulduğunu ispat yükü müteşebbise aittir.”

    madde 12- 4077 sayılı kanunun 10 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “tüketici kredisi sözleşmeleri
    madde 10- tüketici kredisi sözleşmesi, kredi verenin tüketiciye, bir menfaat karşılığında ödemenin ertelenmesi, ödünç veya benzeri finansman şekilleri aracılığıyla kredi verdiği veya kredi vermeyi taahhüt ettiği sözleşmeyi ifade eder. banka ve kredi kartları ile kredili mevduat hesaplarına ilişkin sözleşmeler, ödemenin ertelenmesi veya taksitle ödeme olanağı sağladıkları ölçüde tüketici kredisi sözleşmesi olarak değerlendirilir.

    alacağın takibine ilişkin masraflar hariç olmak üzere kredi veren, kredi kartı sözleşmesinde belirlenen faiz dışında tüketiciden herhangi bir ödemede bulunmasını isteyemez. kredi kartı üyelik ücreti ise bir kereye mahsus olmak üzere ve ancak kredi kartı sözleşmesi imzalanırken alınabilir. kredi kartı üyelik ücretinin azami tutarı bankacılık düzenleme ve denetleme kurumu tarafından belirlenir.bu kanunun yürürlük tarihinden önce verilen kredi kartlarından üyelik ücreti alınmaz.

    mal veya hizmetin kredi kartı ile satın alındığı durumlarda, satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez.

    23/02/2006 tarihli ve 5464 sayılı banka kartları ve kredi kartları kanunu’na göre kart çıkaran kuruluşlar, kredi kartı sözleşmesinin feshedilmesi ile ilgili bildirim ve taleplere ilişkin işlemleri yerine getirmek üzere gerekli tedbirleri almaya yönelik sistemi kurmak ve kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlüdür.

    tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı olarak kurulmadığı veya yönetmelik ile tespit edilen zorunlu içeriğe sahip olmadığı hallerde sözleşme batıldır. ancak tüketicinin krediden faydalanmış olması durumunda sözleşme geçerlilik kazanır. eksiklik, sözleşmesel faiz, efektif yıllık faiz veya kredinin tüketici için toplam maliyetinin sözleşmede belirlenmemesinden kaynaklanıyorsa kredi tutarı faizsiz olarak sürenin sonuna kadar kullanılır. bu hallerde ödeme planı, değişikliklere göre yeniden düzenlenir. kredi sözleşmesinde belirtilmemiş olan hiçbir masraf, komisyon veya teminat tüketiciden talep edilemez. efektif faiz oranı olduğundan düşük gösterilmişse, kredinin tüketici için toplam maliyetinin hesaplanmasında esas alınacak sözleşmesel faiz oranı, efektif faiz oranına uyacak şekilde yeniden belirlenir.

    belirli süreli kredi sözleşmelerinin şartları, sözleşme süresi içinde tüketici aleyhine değiştirilemez. belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde ise bu hakkın saklı tutulmuş ve şartlarının açıkça belirtilmiş olması kaydıyla sözleşmede değişiklik yapılması mümkündür. bu değişikliklerin geçerli olabilmesi için tüketiciye yazılı olarak veya tüketicinin sözleşmede bunu kabul etmiş olması halinde sürekli veri taşıyıcısı aracılığıyla bildirilmesi zorunludur.

    belirsiz süreli sözleşmelerde, yapılan değişiklikler otuz gün önceden tüketiciye bildirilir. tüketici, bildirim tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde tüm borcu ödeyip kredi kullanmaya son verdiği takdirde değişikliklerden etkilenmez.

    sözleşmede değişiklik yapılan hallerde ödeme planının yeni sözleşmesel faiz oranına göre düzenlenip tüketiciye teslim edilmesi zorunludur. kredi ve banka kartlarına ve kredili mevduat hesaplarına ilişkin sözleşmelerde kredi veren tarafından tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri ödeme planı hükmündedir.

    tüketici, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde bulunabileceği gibi, kredi sözleşmesini feshederek kredi borcunun tamamını erken ödeyebilir. taksitlerin erken ödenmesi veya kredi sözleşmesinin feshi nedeniyle kredinin tümünün erken ödenmesi halinde kredi veren, ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür. erken ödeme durumunda, gerekli faiz ve komisyon indirimi yapılmaz ise, fazla alınan tutar, sözleşmesel faiz işletilerek tüketiciye iade edilir.

    belirli süreli kredi sözleşmelerinde kredi veren, taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi nedeniyle kalan borcun tümünün ifasını talep etme veya sözleşmeyi bu sebeple feshetme hakkını saklı tutmuşsa bu hak ancak, kredi verenin bütün edimlerini ifa etmiş olması, tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksiti ödemede temerrüde düşmüş olması halinde kullanılabilir. kredi verenin bu hakkı kullanabilmesi için tüketiciye en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması zorunludur. muacceliyet uyarısının yazılı veya tüketicinin sözleşmede kabul etmiş olması halinde sürekli veri taşıyıcısı aracılığıyla yapılması ve ödemekte gecikilen meblağ, sözleşmesel faiz oranı, olası cezai şart veya masraflar ve temerrüt faiz oranı hakkında bilgi içermesi zorunludur.

    tüketicinin temerrüde düşmesi halinde kredi veren, tüketiciye temerrüt tarihinden itibaren yedi gün içerisinde iadeli taahhütlü posta yoluyla bildirimde bulunmakla yükümlüdür.

    kullanılan kredinin güvencesi olarak şahsi teminat verilen hallerde, kredi veren asıl borçluya ve diğer teminatlara başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemez. tüketici kredisi sözleşmelerindeki kefalet, 818 sayılı borçlar kanununda belirtilen adi kefalet hükümlerine tâbidir. kredi sözleşmesi hükümlerinde kefilin sorumluluğunu artırıcı nitelikte değişiklik yapılması veya kredi limitinin yükseltilmesi kefilin yazılı onayı alınmadıkça ona karşı hüküm ifade etmez.

    kredi verenin ödemeleri bir kıymetli evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması yasaktır. bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı kredi verenden geri isteme hakkına sahiptir. ayrıca, kredi veren kıymetli evrakın devri sebebiyle tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.

    tüketici kredisinin kısmen veya tamamen mal veya hizmet tedarikine ilişkin bir sözleşmenin finansmanı için verildiği ve bu sözleşme ile kredi sözleşmesinin objektif açıdan ekonomik bir birlik oluşturduğu hallerde bağlı kredi sözleşmesi söz konusu olur. özellikle tüketici kredisinin, belirli marka mal veya hizmet tedarik edilmesi veya belirli bir müteşebbis ile sözleşme kurulması şartı ile verilmesi halinde bu tür bir ekonomik birliğin varlığı kabul edilir.

    bağlı kredilerde, tedarik edilen malın veya hizmetin gereği gibi ifa edilmemesi halinde tüketicinin, müteşebbise karşı kullanacağı haklarına bağlı olarak kredi verene karşı da ödemeleri durdurma veya azaltma hakkı vardır. tüketicinin bedel indirimi hakkını kullanması halinde kredi de bu oranda indirilir ve ödeme planı buna göre değiştirilir. tüketicinin sözleşmeden dönme hakkını kullanması halinde, o güne kadar yapmış olduğu ödemenin iadesi hususunda müteşebbis ve kredi veren müteselsil olarak sorumludur. ancak, kredi verenin sorumluluğu kullanılan kredi miktarı ile sınırlıdır. kredi veren ile müteşebbis arasındaki rücu ilişkisi saklıdır.

    tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı şekilde kurulması ve sözleşmenin bir örneğinin tüketiciye verilmesi zorunludur. sözleşmenin zorunlu içeriği, erken ödeme ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.”

    madde 13- 4077 sayılı kanunun 10/a maddesi yürürlükten kaldırılmış, 10/b maddesinin dokuzuncu ve ondördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, “konut finansmanı kuruluşu tarafından kredi verilmesi, hayat sigortası, konut sigortası gibi yapılması isteğe bağlı sigortaların yaptırılması şartına bağlanamaz” hükmü son fıkra olarak maddeye ilave edilmiş ve 10/b maddesi 10/a maddesi olarak teselsül ettirilmiştir.

    “konut finansmanından kaynaklanan işlemlerde konut finansmanı kuruluşunun, krediyi belirli bir konutun satın alınması ya da belirli bir satıcı ile yapılacak satım sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda, bağlı konut kredisi sözleşmesi söz konusu olur. konut tesliminin gereği gibi ifa edilmemesi durumunda tüketicinin, satıcıya karşı kullanacağı haklarına bağlı olarak konut finansmanı kuruluşuna karşı da ödemeleri durdurma veya azaltma hakkı vardır. tüketicinin bedel indirimi hakkını kullanması halinde kredi de bu oranda indirilir ve ödeme planı buna göre değiştirilir. tüketicinin sözleşmeden dönme hakkını kullanması halinde, o güne kadar yapmış olduğu ödemenin iadesi hususunda satıcı ve konut finansmanı kuruluşu müteselsil olarak sorumludur. ancak, kredi verenin sorumluluğu kullanılan kredi miktarı ile sınırlıdır. satıcı ile konut finansmanı kuruluşu arasındaki rücu ilişkisi saklıdır. konut finansmanı kuruluşları tarafından verilen bağlı kredilerin ipotek finansmanı kuruluşlarına, konut finansmanı fonlarına veya ipotek teminatlı menkul kıymet teminat havuzlarına devredilmesi halinde, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam eder. bu nitelikteki devir işlemlerinden devralan kuruluş sorumlu olmaz.

    faiz oranının sabit olarak belirlenmesi halinde, sözleşmede yer verilmek suretiyle, bir ya da birden fazla ödemenin vadesinden önce yapılması durumunda konut finansmanı kuruluşu tarafından tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilebilir. erken ödeme ücreti gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından konut finansmanı kuruluşuna erken ödenen tutarın binde beşini geçemez. oranların değişken olarak belirlenmesi halinde tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilemez. oranların sabit ve değişken olarak belirlenmesi halinde; sabit faizli döneme ilişkin erken ödeme ücreti, erken ödenen tutarın binde beşini geçemez. tüketiciden değişken faizli döneme ilişkin erken ödeme ücreti talep edilemez.”

    madde 14- 4077 sayılı kanunun 11 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen promosyonlar
    madde 11- süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci bir ürün ve/veya hizmetin verilmesinin taahhüt edildiği durumlarda, süreli yayıncılık amaçlarına aykırı olmayan kültürel ürün veya hizmetlerin dışında hiç bir mal veya hizmetin taahhüdü ve dağıtımı yapılamaz. bu ürün ve hizmetler; kitap, dergi, ansiklopedi, sözlük, afiş, bayrak, poster, maket, harita, bulmaca, sözlü veya görüntülü manyetik bant ve optik disk ile eğitim amaçlı kurs ve seminerler ile sınırlıdır.

    süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen kampanyaların süresi günlük, haftalık ve aylık yayınlarda altmış günü geçemez. kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün tüketici tarafından karşılanması istenemez.

    süreli yayın kuruluşu, kampanyaya ait reklam ve ilânlarında, kampanya konusu mal veya hizmetin türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin programını ilân etmek ve kampanya konusu mal veya hizmetin teslim veya ifasını, kampanyanın bitiminden itibaren otuz gün içinde yerine getirmek zorundadır.

    kampanya süresince, süreli yayının satım fiyatı, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen mal veya hizmetin yol açtığı maliyet artışı nedeniyle artırılamaz. kampanya konusu mal veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı bölünerek yapılamayacağı gibi, bu mal veya hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları da ayrı bir kampanya konusu haline getirilemez. bu kanunun uygulamasında, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen her bir mal veya hizmete ilişkin işlemler bağımsız bir kampanya olarak kabul edilir.

    süreli yayın kuruluşları tarafından düzenlenmeyen, ancak süreli yayınla doğrudan veya dolaylı irtibatlandırılan kampanyalar da bu hükümlere tabidir.”

    madde 15- 4077 sayılı kanunun 12 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

    “indirimli satışlar
    madde 12/a- in­di­rim­li sa­tı­şa ko­nu edi­len mal ve­ya hiz­met­le­rin in­di­rim­li sa­tış fi­ya­tı, indirimden ön­ce­ki fi­ya­tı ve in­di­rim ora­nı, ta­ri­fe ve fi­yat lis­te­le­ri ile eti­ket­le­rin­de gös­te­ri­lir.

    mevsim değişmesi nedeniyle yapılan indirimli satışlar, kış mevsimi bitiminde 15 ocak-1 mart, yaz mevsimi bitiminde 15 temmuz-1 eylül tarihleri arasında yapılır.

    indirimli satışlara ilişkin ticari reklam ve ilanlarda indirim döneminin başlangıç ve bitiş tarihlerinin belirtilmesi zorunludur.

    bir ticari işletmenin tasfiye nedeniyle indirimli satış yapabilmesi için indirimle satılacak ürünlerin envanterinin ilgili odaya sunulması şartıyla üyesi olduğu odadan izin alması zorunludur. tasfiye nedeniyle indirimli satışların indirimli satış süresinin iki ayı aşmaması kaydıyla izin alınmasından itibaren altı ay içerisinde tamamlanması zorunludur.

    bakanlık ile ticaret ve sanayi odaları, ticaret odaları, sanayi odaları veya esnaf ve sanatkarlar odaları bu madde hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işlemleri yürütmekle ayrı ayrı görevlidir. ticaret ve sanayi odaları, ticaret odaları, sanayi odaları veya esnaf ve sanatkarlar odaları bu madde hükümlerine aykırı uygulamaları tespit ettiklerinde, aykırılığı gerekli yasal işlemlerin yapılması amacıyla bakanlığa bildirirler.

    tasfiye, işyeri değişikliği, mevsim değişimi, bayram öncesi ve sonrası ile seri sonu ürünleri için indirimli satış azami süreleri ile diğer usul ve esaslar bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.

    gıda ve temizlik maddelerine yönelik indirimli satışlar ile özel günlerde veya gün içinde yapılan indirimli satışlarda bu madde hükümleri uygulanmaz.”

    madde 16- 4077 sayılı kanunun 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “madde 13- imalatçı ve ithalatçılar, tüketicileri bilgilendirmek amacıyla, ürettikleri veya ithal ettikleri sanayi mallarını satıma sunarken, bu kanunda tüketiciye tanınmış hakları ve bunların kullanılma koşulları ile süresini açıklayan bakanlıkça onaylanmış bir garanti belgesi düzenlemek zorundadır.

    mala ilişkin faturanın tarih ve sayısını içermesi gereken bu belgenin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcıya aittir.

    garanti belgesine ilişkin uygulama usul ve esasları ile hangi sanayi mallarının bu belge ile satılmak zorunda olduğu bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.”
    madde 17- 4077 sayılı kanunun 14 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “tanıtma ve kullanım kılavuzu
    madde 14- yurt içinde üretilen veya ithal edilen sanayi mallarının tanıtım, kullanım, kurulum, bakım ve basit onarımına ilişkin türkçe kılavuzla ve gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satılması zorunludur.

    tanıtım ve kullanıma ilişkin hususların, malın üzerinde de yer alması halinde kullanılan görsel ve sesli ifadelerin türkçe olması zorunludur.

    türkçe tanıtma ve kullanım kılavuzlarının hazırlanması sorumluluğu imalatçı ve ithalatçıya, tüketiciye verilmesi sorumluluğu ise satıcıya aittir.

    tanıtma ve kullanım kılavuzuna ilişkin uygulama usul ve esasları ile sanayi mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ve etiket ile satılmak zorunda olduğu ve bunlarda bulunması gereken asgari unsurlar bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.”

    madde 18- 4077 sayılı kanunun 15 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “satım sonrası hizmetler
    madde 15- imalatçı veya ithalatçılar, ürettikleri veya ithal ettikleri her sanayi malı için o malın bakanlıkça tespit ve ilân edilen kullanım ömrü süresince, yeterli sayıda yetkili servis istasyonu kurmak, teknik personel ve yedek parça stoku bulundurmak veya kurulu bulunan servis istasyonlarından veya servis organizasyonundan istifade etmek suretiyle bakım ve onarım hizmetlerini vermek zorundadırlar.

    imalatçı veya ithalatçının herhangi bir şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde, kullanım ömrü süresince bakım ve onarım hizmetlerini, o malın satıcısı vermek zorundadır.

    hangi mallar için servis istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu, imalatçı veya ithalatçıların bulundurmaları gereken yedek parça stok miktarı ve birinci fıkrada belirtilen yetkili servis istasyonları ile bağımsız olarak hizmet veren diğer servis istasyonlarının kuruluşu, işleyişi, özellikleri ve belgelendirilmesine dair usul ve esaslar bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.

    bir sanayi malının arızalanması durumunda, o malın azami tamir süresi otuz günü geçemez.

    malın onbeş gün içerisinde tamir edilememesi halinde azami tamir süresine kadar muadili bir mal imalatçı veya ithalatçı tarafından tüketicinin kullanımına sunulmak zorundadır.
    bakanlıkça tespit ve ilan edilen kullanım süresi içerisinde kalmak kaydıyla; 4 üncü maddede belirtilen 2 yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra malın, imalatçı veya ithalatçı tarafından tamirinin yapılamaması veya imkansız hale gelmesi durumunda, tüketici, imalatçı veya ithalatçıdan malın rayiç değeri üzerinden bedel iadesi talep edebilir. rayiç bedelin tespitinde tüketicinin kullanım bedeli kadar indirim yapılır.”

    madde 19- 4077 sayılı kanunun 17 nci maddesinin üçüncü, altıncı ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, “kurul ve komisyon ihtiyaç duyacağı her türlü bilgi ve belgeyi ister. kurul, incelemesini rapor ve ilgili belgelerin yer aldığı dosya üzerinden yapar. yalnızca gerek görüldüğü hallerde taraflar dinlenir.” hükmü dokuzuncu fıkra olarak eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.

    “başkanlığı, genel müdür tarafından yürütülen reklam kurulu;
    a) bakanlıkça genel müdürlük genel müdür yardımcıları arasından görevlendirilecek bir üye,
    b) adalet bakanlığınca, bu bakanlıkta idari görevlerde çalışan hakimler arasından görevlendirilecek bir üye,
    c) tarım ve köy işleri bakanlığından gıda konusunda görevli üst düzey yönetici bir üye,
    ç) yükseköğretim kurulunun reklamcılık alanında uzman üniversite öğretim görevlileri arasından seçeceği bir üye,
    d) türkiye odalar ve borsalar birliğinden bir üye,
    e) türk tabipleri birliği’nin görevlendireceği doktor bir üye
    f) tüketici konseyinin konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri arasından seçeceği bir üye,
    g) radyo televizyon yayıncıları meslek birliği’nin görevlendireceği bir üye,
    ğ) türkiye’deki tüm gazeteciler derneklerinin kendi aralarından seçeceği bir üye,
    h) reklamcılar derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye,
    olmak üzere onbir üyeden oluşur.

    kurul, başkan dahil en az yedi üyenin hazır bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verir. oyların eşit olması halinde başkanın oy kullandığı taraf çoğunluğu sağlar.

    kurulun karar vermesine yardımcı olmak üzere, sağlık, gıda, tütün ve alkol, teknoloji, turizm, kişisel bakım ve kozmetik, iletişim hizmetleri, banka ve sigorta, eğitim, enerji, dayanıklı tüketim malları alanlarında sektörel sürekli ihtisas komisyonları kurulur. komisyonlar, başkan dahil 5 kişiden oluşur. komisyonlarda tüketici ve rekabet uzmanı ve uzman yardımcıları görev alır. kurul ihtiyaç görmesi halinde, ihtisas komisyonlarında hangi kamu kurum ve kuruluşları ile meslek örgütlerinin temsil edileceğini belirler. komisyonlarda görev alacak temsilcilerin görevlendirilmeleri, ilgili kurum ve kuruluşlarca yapılır. kurul, gerekli görülen hallerde diğer alanlarda da sürekli veya geçici ihtisas komisyonları kurabilir. komisyonların çalışma usul ve esasları ile kurulun sekreterya hizmetlerinin ne suretle yerine getirileceği bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

    madde 20- 4077 sayılı kanunun 17 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.

    “haksız ticari uygulamalar
    madde 17/a- müteşebbisin tüketicilere karşı makul olarak göstermesi beklenen dürüst piyasa uygulaması ve/veya dürüstlük kuralı gereği kendi faaliyet alanında göstermesi gereken mesleki bilgi ve özenin gereklerine uymayan ve ortalama tüketicinin ekonomik davranış biçimini önemli ölçüde etkileyen veya etkilemeye elverişli olan, özellikle aldatıcı veya saldırgan nitelikteki ticari uygulamalar haksızdır. tüketiciye yönelik haksız ticari uygulamalar yasaktır.

    haksız ticari uygulamanın reklam yoluyla gerçekleştirildiği hallerde 16 ncı ve 17 nci madde hükümleri uygulanır.

    haksız ticari uygulamaların tespit edilmesine ve bunların denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.”

    “haksız ticari uygulamalar kurulu
    madde 17/b- tüketiciye yönelik piyasa uygulamalarına ilişkin ilkeleri belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde ticari uygulamaları incelemek ve inceleme sonucuna göre, 17/a maddesinde belirtilen haksız ticari uygulamaları üç aya kadar tedbiren durdurmak ve/veya durdurmak ve/veya para cezası vermek hususlarında haksız ticari uygulamalar kurulu görevlidir. tedbir kararı başvurunun yapılmasını müteakip ilk toplantıda alınır. haksız ticari uygulamalar kurulu kararları bakanlıkça uygulanır.

    başkanlığı, genel müdür tarafından yürütülen haksız ticari uygulamalar kurulu;

    a) bakanlıkça genel müdürlük genel müdür yardımcıları arasından görevlendirilecek bir üye,
    b)adalet bakanlığınca, bu bakanlıkta idari görevlerde çalışan hakimler arasından görevlendirilecek bir üye,
    c) maliye bakanlığının görevlendireceği üst düzey yönetici bir üye,
    ç) türkiye odalar ve borsalar birliğinin görevlendireceği bir üye,
    d) türkiye esnaf ve sanatkarları konfederasyonunun görevlendireceği bir üye
    e) tüketici konseyinin konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri arasından seçeceği bir üye,
    olmak üzere yedi üyeden oluşur.

    kurul, başkan dahil en az beş üyenin hazır bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verir. oyların eşit olması halinde başkanın oy kullandığı taraf çoğunluğu sağlar.

    haksız ticari uygulamalar kurulu kararları, tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik çıkarlarının korunması amacıyla haksız ticari uygulamalar kurulu başkanı tarafından açıklanır.

    haksız ticari uygulamalar kurulunun görevleri, kuruluş, çalışma usul ve esasları ile sekreterya hizmetlerinin ne suretle yerine getirileceği, ihtisas komisyonlarında görevlendirilecek personellerde aranacak şartlar bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.

    17 nci maddenin, dördüncü, beşinci, yedinci, sekizinci, dokuzuncu ve onuncu fıkraları haksız ticari uygulamalar kurulu için de uygulanır.”

    madde 21- 4077 sayılı kanunun 20 nci maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

    “bu tür eğitici radyo ve televizyon programlarının 07-23 saatleri arasında yayınlanması ve haftada iki dakikadan az olmaması zorunludur.”

    madde 22- 4077 sayılı kanunun 20 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

    “tüketici ödülleri
    madde 20/a- bakanlık her yıl çeşitli dallarda tüketici ödülleri verir. tüketici ödüllerinin usul ve esasları bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.

    tüketici ödülü veya benzeri bir isim altında ödül vereceklerin bakanlıktan izin alması zorunludur.

    bakanlıktan izin alınmadan verilen tüketici ödüllerini alanların bu ödülleri reklam ve ilanlarında kullanmaları yasaktır.”

    madde 23- 4077 sayılı kanunun 22 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “madde 22- bakanlık, il ve ilçe merkezlerinde, tüketici ile müteşebbis arasında bu kanunun uygulamasından doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla en az bir tüketici sorunları hakem heyeti oluşturmakla görevlidir.

    başkanlığı sanayi ve ticaret il müdürü veya görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen tüketici sorunları hakem heyeti; belediye başkanının konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir üye, baronun mensupları arasından görevlendireceği bir üye, ticaret ve sanayi odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği bir üye ve bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre tüketici örgütlerinin seçecekleri bir üye olmak üzere başkan dahil beş üyeden oluşur. ticaret ve sanayi odası ya da ayrı ayrı kurulduğu yerlerde ticaret odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği üye, uyuşmazlığın müteşebbis tarafını oluşturan kişinin tacir veya esnaf ve sanatkar olup olmamasına göre ilgili oda tarafından görevlendirilir.

    bakanlık taşra teşkilatının bulunmadığı il ve ilçelerde tüketici sorunları hakem heyetinin başkanlığı en büyük mülki amir ya da görevlendireceği bir memur tarafından yürütülür. tüketici örgütü olmayan yerlerde tüketiciler, tüketim kooperatifleri tarafından temsil edilir. tüketici sorunları hakem heyetinin oluşumunun sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler, belediye meclislerince resen doldurulur.

    tüketici sorunları hakem heyetlerinde heyetin çalışmalarına ve kararlarına esas olacak dosyaları hazırlamak ve uyuşmazlığa ilişkin raporu sunmak üzere en az bir raportör görevlendirilir.

    değeri 2.000 tl’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerine başvuru zorunludur. büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise 2000 tl ile 3000 tl arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici sorunları hakem heyetine başvuru zorunludur. bu uyuşmazlıklarda hakem heyetlerinin vereceği kararlar tarafları bağlar. hakem heyeti kararları 11/02/1959 tarih ve 7201 sayılı tebligat kanunu hükümlerine göre taraflara tebliğ edilir. bu kararlar 09/06/1932 tarih ve 2004 sayılı icra ve iflas kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. taraflar bu kararlara karşı on beş gün içinde tüketici mahkemesine itiraz edebilir. itiraz, tüketici sorunları hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. ancak, talep edilmesi şartıyla hakim, tüketici sorunları hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir. tüketici sorunları hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.

    başvurular, malın veya hizmetin satın alındığı veya tüketicinin ikametgahının bulunduğu yerdeki hakem heyetine yapılır.

    beşinci fıkrada belirtilen parasal sınırların üzerindeki uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerinin verecekleri kararlar, tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir. beşinci fıkrada belirtilen parasal sınırlar her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 04/01/1961 tarihli ve 213 sayılı vergi usul kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. bu artışların hesabında bir türk lirasının küsuru dikkate alınmaz.

    tüketici sorunları hakem heyetlerine müteşebbisler başvuramaz.

    tüketici sorunları hakem heyetleri başkan ve üyeleri ile raportörlere verilen huzur hakkı veya huzur ücretinin ödenmesine ve bilirkişi ücretlerine ilişkin usul ve esaslar, bir ayda ödenecek tutar 5000 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere maliye bakanlığının uygun görüşü alınarak bakanlıkça belirlenir.

    tüketici sorunları hakem heyetlerinin kurulması, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.”

    madde 24- 4077 sayılı kanunun 23 üncü maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve “tüketici sorunları hakem heyeti kararlarına yapılacak itirazlar hariç olmak üzere, müteşebbisler tüketici mahkemelerine başvuramaz.” hükmü son fıkra olarak eklenmiştir.

    “bakanlık ve tüketici örgütleri, münferit tüketici sorunu olmayan ve genel olarak tüketicileri ilgilendiren hallerde, haksız ticari uygulamalar ile ticari reklam ve ilanlara ilişkin hükümler dışında, bu kanuna aykırı bir durumun doğma tehlikesi olan hallerde bunun önlenmesine veya durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir kararı ve/veya hukuka aykırı durumun dava yoluyla tespiti, önlenmesi veya durdurulmasına karar verilmesini tüketici mahkemelerinden isteyebilir.”

    madde 25- 4077 sayılı kanunun 24/a maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

    madde 26- 4077 sayılı kanunun 25 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “madde 25- 4/b ve 5/a maddelerinde, 6 ncı maddede, 6/a ve 6/c maddelerinde, 7 nci maddenin dördüncü, yedinci, dokuzuncu ve onuncu fıkralarında, 9/a maddesinde, 10 uncu maddenin ikinci, üçüncü, beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci ve onaltıncı fıkralarında, 10/a maddesinin birinci, ikinci, üçüncü ve onbeşinci fıkralarında, ve 11/a maddesinde, 12 nci maddede, 15 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında tespit edilen her bir aykırı işlem için 200 tl para cezası uygulanır. ancak bir seferde uygulanan toplam para cezası tutarı 500.000 tl’yi geçemez.

    13 üncü ve 14 üncü maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında tespit edilen her bir aykırı ürün için 200 tl para cezası uygulanır. ancak bir seferde uygulanan toplam para cezası tutarı 500.000 tl’yi geçemez.

    6/b maddesinde, 8 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında ve 9 uncu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında tespit edilen her bir aykırı işlem için 500 tl para cezası uygulanır. ancak bir seferde uygulanan toplam para cezası tutarı 500.000 tl’yi geçemez.

    5 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 1.000 tl para cezası uygulanır.

    5 inci maddenin üçüncü fıkrasında, 10 uncu maddenin onuncu, onbirinci, onüçüncü, onbeşinci fıkralarında, 10/a maddesinin dördüncü, beşinci, altıncı, dokuzuncu, onuncu ve onikinci fıkralarında, 15 inci maddenin üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem için 1.000 tl para cezası uygulanır. ancak bir seferde uygulanan toplam para cezası tutarı 500.000 tl’yi geçemez.

    18 inci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden imalatçı-ithalatçılar hakkında 10.000 tl, satıcı ve sağlayıcılar hakkında ise 2.000 tl para cezası uygulanır.

    9 uncu maddenin birinci fıkrasında, 10 uncu maddenin dördüncü ve onikinci fıkralarında, 10/a maddesinin sekizinci fıkrasında, 15 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 10.000 tl para cezası uygulanır.

    20 nci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden yerel radyo ve televizyonlar hakkında 1.000 tl para cezası uygulanır. aykırılık, ülke düzeyinde yayın yapan radyo ve televizyonlarca gerçekleştirilmiş ise on katı uygulanır.

    11 inci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 5.000 tl para cezası uygulanır. aykırılık ülke düzeyinde dağıtımı yapılan süreli yayın ile gerçekleştirilmiş ise cezanın yirmi katı uygulanır. bakanlık, ayrıca süreli yayın kuruluşundan kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilanın durdurulmasını ister. bu isteğe rağmen aykırılığın devamı halinde, reklam ve ilanın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı- gün için 100.000 tl para cezası uygulanır. bakanlık, kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilanın durdurulması talebi ile tüketici mahkemesine başvurur.

    17/a maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında üç aya kadar tedbiren durdurma veya durdurma veya 5.000 tl para cezası uygulanır. haksız ticari uygulamalar kurulu, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir. para cezası, aykırılık ülke genelinde gerçekleştirilmiş ise on katı olarak uygulanır.

    16 ncı maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında üç aya kadar tedbiren durdurma veya durdurma veya idari para cezası uygulanır. reklam kurulu, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir.
    aykırılık,

    a) yerel televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise 10.000 tl,

    b) ülke düzeyinde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise 50.000 tl,

    c) radyo ve süreli yayınlar aracılığıyla gerçekleşmiş ise (a) ve (b) bentlerinde belirtilen cezaların yarısı,

    ç) internet ve kısa mesaj aracılığı ile gerçekleşmiş ise 25.000 tl,

    d) diğer mecralar aracılığı ile gerçekleşmiş ise 5.000 tl

    para cezası uygulanır.

    19 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenler hakkında 5.000 tl para cezası uygulanır.

    12/a maddesinin birinci, ikinci, dördüncü ve altıncı fıkralarında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 25.000 tl para cezası uygulanır.

    20/a maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 50.000 tl para cezası uygulanır.

    24 üncü maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 200.000 tl para cezası uygulanır.

    27 nci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında üç aydan bir yıla kadar hapis ve 25.000 tl idari para cezası uygulanır.

    7 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında sözleşme bedelinin yüzde beşi oranında para cezası uygulanır.

    10 uncu maddenin dokuzuncu fıkrasında ve 10/a maddesinin onüçüncü ve ondördüncü fıkralarında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında kullanılan kredi miktarının yüzde beşi oranında para cezası uygulanır.

    7 inci maddenin beşinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında sözleşme bedelinin yüzde onu oranında para cezası uygulanır.

    fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde o fiil için yukarıdaki fıkralarda belirtilen para cezaları iki misli olarak uygulanır.

    para cezasının iki misli uygulanması için ilk cezanın kesinleşmesi beklenmez.

    para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı vergi usul kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. bu artışların hesabında bir türk lirasının küsuru dikkate alınmaz.

    bu kanunda yazılı fiiller hakkında diğer kanunlarda da para cezası öngörülmüşse ağır olan ceza uygulanır.”
    madde 27- 4077 sayılı kanunun 26 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

    “madde 26- 25 inci maddenin birinci fıkrasında yer alan 6 ncı maddeye aykırılığın cezası ile, sekizinci, dokuzuncu, onuncu, onbirinci ve ondördüncü fıkralarındaki cezalar bakanlık tarafından, diğer cezalar o yerin mülki amiri tarafından uygulanır.

    25 inci maddenin onaltıncı fıkrasında yer alan hapis cezası hariç olmak üzere bu kanunda düzenlenen her türlü yaptırım idari niteliktedir. ceza kararı, 7201 sayılı tebligat kanunu hükümlerine göre ilgili kişiye tebliğ edilir. tebligat metninde bu karara karşı başvurulabilecek kanun yolu, mercii ve süresi açık bir şekilde belirtilir. cezalara karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, yetkili idare mahkemesine başvurulabilir, bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde cezalar kesinleşir. itiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. başvurular en kısa sürede sonuçlandırılır ve zaruret görülmeyen hallerde duruşma yapılmaz. itiraz üzerine idare mahkemesi tarafından verilen kararlar kesindir.

    bu kanunda öngörülen idari para cezaları 6183 sayılı amme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

    25 inci maddenin onuncu ve onbirinci fıkraları kapsamında tahsil edilen idari para cezalarının yüzde onu haksız ticari uygulamalar kurulu ve reklam kurulu çalışmalarında kullanılmak üzere bakanlık bütçesine gelir olarak aktarılır.

    bu kanunda düzenlenen idari cezaların verilmesine ilişkin ceza zamanaşımı süresi üç yıldır. zamanaşımı süresi, bu kanun hükümlerine aykırı fiilin işlendiği tarihte başlar.

    sürekli veya tekrarlanan ihlaller söz konusu ise zamanaşımı süresi, ihlalin sona erdiği ya da en son tekrarlandığı günden itibaren işlemeye başlar. karar aleyhine yargı yoluna başvurulmuş olması tahsil zamanaşımını keser.

    madde 28- 4077 sayılı kanunun 32 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

    “değiştirilen hükümler
    madde 32/a- 4703 sayılı ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasına dair kanun’un 11 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 11/a maddesi ve 12 inci maddesine (h) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (ı) bendi eklenmiştir.

    “olduklarından farklı görünen mallar
    madde 11/a – gıda ürünü olmamalarına rağmen, şekli, kokusu, görünümü, ambalajı, etiketi, hacmi yahut boyutları dolayısıyla tüketicilerin ve özellikle çocukların gıda ürünleriyle karıştırabilecekleri ve bunun neticesinde ağızlarına alabilecekleri, emebilecekleri ya da yutabilecekleri ve bu yüzden tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atan ürünlerin üretilmesi, pazarlanması, ithalatı ve ihracatı yasaktır.

    ürün piyasaya sürülmüşse bu kanun hükümleri uygulanır.

    tüketicilerin, olduğundan farklı görünen mal nedeniyle uğradıkları maddî ve manevî zararları tazmin için dava açma hakları saklıdır.”

    “(ı) 11/a maddesine aykırı hareket edenler hakkında on bin türk lirasından yirmibeşbin türk lirasına kadar,”

    geçici madde 1- reklam kurulu üyeleri, bu kanun´un yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde yenilenir.

    madde 29- bu kanun yayımı tarihinden itibaren üç ay sonra yürürlüğe girer.

    madde 30- bu kanun hükümlerini bakanlar kurulu yürütür.
  • tüketicinin korunması hakkında kanun(tkhk) ve garanti belgeli ürünün ayıplı çıkması

    kanun maddesiyle başlıyoruz. ayıplı mal tanımı ve tüketicinin hakları:
    ----------------------
    tüketicinin korunması hakkında kanun

    madde 4-fıkra 1- 2-

    ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.

    tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.
    ----------------------

    garanti belgeli bir ürün aldıysanız ve ürün ayıplı çıktı ise; direk olarak 4. madde üzerinden haklarınızı aramanız sağlıklı sonuç vermeyecektir. bunun yerine ilk önce bu kanunun 13. maddesine başvurulur:

    --------------
    garanti belgesi

    madde 13 - (değişik madde: 06/03/2003 - 4822 s.k./20. md.)

    imalatçı veya ithalatçılar ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi malları için bakanlıkça onaylı garanti belgesi düzenlemek zorundadır. mala ilişkin faturanın tarih ve sayısını içeren garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcı, bayi veya acenteye aittir. garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıldır. ancak, özelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları, bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile belirlenebilir.

    satıcı; garanti belgesi kapsamındaki malların, garanti süresi içerisinde arızalanması halinde malı işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile yükümlüdür.

    tüketici onarım hakkını kullanmışsa, garanti süresi içerisinde sık arızalanması nedeniyle maldan yararlanamamanın süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde, 4 üncü maddede yer alan diğer seçimlik haklarını kullanabilir. satıcı bu talebi reddedemez. tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.

    tüketicinin malı kullanım kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanmasından kaynaklanan arızalar, iki ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamı dışındadır.

    bakanlık, hangi sanayi mallarının garanti belgesi ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bu malların arızalarının tamiri için gereken azami süreleri türk standartları enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir.

    ---------------

    13. madde incelenirken bazı hususların kanun tarafından açıklığa kavuşturulmadığı gözlemleniyor. mesela; 3. fıkradaki 'sık arızalanma' durumu nedir? bunun bir ölçüsü, sayısı var mıdır? işte bu soruların cevabı için bakmamız gereken şey aşağıda:

    --------------

    garanti belgesi uygulama esaslarına dair yönetmelik :

    diğer yükümlülükler

    madde 14 - tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malın;

    a) tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde; aynı arızanın ikiden fazla tekrarlanması veya farklı arızaların dörtten fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altıdan fazla olması unsurlarının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanamamayı sürekli kılması,

    b) tamiri için gereken azami sürenin aşılması,

    c) firmanın servis istasyonunun, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde sırasıyla satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin mümkün bulunmadığının belirlenmesi,

    durumlarında, tüketici malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel iadesi veya ayıp oranında bedel indirimi talep edebilir.

    bu maddenin (c) bendinde belirtilen raporun, tüketicinin başvuru tarihinden itibaren yedi gün içerisinde düzenlenmesi zorunludur. tüketici, raporun belirtilen süre içerisinde düzenlenmemesi veya raporu kabul etmemesi hallerinde, ilgili tüketici sorunları hakem heyetine başvurarak mevcut durumun tespit edilmesini isteyebilir.

    satıcı, tüketicinin bu yönetmeliğin 13 ve 14 üncü maddelerinde belirtilen taleplerini reddedemez. tüketicinin bu taleplerine karşı satıcı, bayii, acente, imalatçı- üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludurlar.

    ------------

    görüldüğü üzere garanti belgesi olan bir ürünü almak; garanti belgesi olmayan bir ürünü almaktan daha sakıncalı! çünkü thkh’nın 13. maddesi , aynı kanunun 4. maddesindeki seçimlik hakların kullanılmasını belli bir sıraya tabi tutuyor. yani, seçimlik hakları seçimlik olmaktan çıkarıyor. oysa garanti belgesi olmayan ürünler için böyle sıra şartı söz konusu değil. bu yüzden, garanti belgeniz olmadığı vakit, malın ayıplı çıkması durumunda; dürüstlük kaidelerine uymak kaydıyla sözleşmeden dönüp paranızı iade hakkı elde ettiğiniz halde; garantiniz varsa, ürünü iade edip paranızı geri alabilmeniz ve diğer seçimlik haklarınızı kullanabilmeniz için(yani tkhk md 4’ün uygulanması ve sözleşmeden dönebilmeniz için) izlemeniz gereken yol epey uzun :

    1- tkhk'nın 13. maddesine göre(madde yukarıda verildi), ilk önce ürünün tamir edilip edilemediği kontrol edilir. eğer ürün tamir edilebiliyorsa diğer hakları(bedel indirimi, sözleşmeden dönme vb…) kullanabilmeniz mümkün değil.

    2- ürünün tamiri mümkün değilse(firmanın servis istasyonunun, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde sırasıyla satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin mümkün bulunmadığının belirlenmişse)

    veya

    sık arızalanma koşulu(tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde; aynı arızanın ikiden fazla tekrarlanması veya farklı arızaların dörtten fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altıdan fazla olması unsurlarının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanamamayı sürekli kılması) gerçekleşmişse

    veya

    tamir süresi geçirilmişse ,

    nihayet tkhk madde 4 içinde düzenlenmiş diğer haklarımızı kullanabiliyoruz(ürün değişimi, bedel indirimi, sözleşmeden dönme).

    tüm bunların haricinde, satıcı insafa gelir de talebiniz doğrultusunda hareket eder, o ayrı. ancak; kanun ve yönetmelik(özellikle yönetmelik) satıcı tarafından süründürülmenize imkan veriyor…
  • kanunla ilgili yargıtay kararı örneklerine buradan ulaşışabilir:
    http://www.tuketiciler.org/?com=yargikararlari
  • en çok da marketlerde rastlanan, raftaki etiketle kasadaki fiyatın uyuşmaması durumunda, tüketicinin korunması hakkında kanunun 12. maddesinde açıkça belirtilmesine rağmen, asla evet etiketi yanlış koymuşuz bu durumda size etiketteki fiyattan mal satmak zorundayız dendiğine rastlanmaz.

    ------------------------------------
    fiyat etiketi
    madde 12- perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malla ilgili tüm vergiler dahil fiyat, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içeren etiket konulması, etiket konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de birinci fıkraya göre düzenlenerek asılır.etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat üzerinden satış yapılır.fiyatı; bakanlar kurulu, kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları tarafından belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu fiyatın üzerinde bir fiyatla satışa sunulması yasaktır.bakanlık, etiket ve tarife listelerinin şeklini, içeriğini, usul ve esaslarını bir yönetmelikle düzenler. bakanlık ve belediyeler, bu madde hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle ayrı ayrı görevlidirler.

    -----------------------------------

    bunu bilen zaten kaç tüketici vardır o da ayrı bir konu. ama böyle bir hakkınız olduğunu bilerek kasada verdiğiniz mücadele asla işe yaramıyor. mesela bu sabah markette bebek bezi alıyorum. raf etiketinde açıkça 16,90 tl yazıyor. alıyorum kasaya gidiyorum 10 lira daha yüksek fiyat çıkıyor. ama etikette bu yazıyordu diyorum, gidiliyor, bakılıyor, a evet yanlış etiket konmuş deniyor falan ama buna rağmen o zaman tüketici haklarına göre bana bu fiyattan satmak zorundasınız dediğimde, hayır yapamayız böyle bir şey, ürünün fiyat belli bilmemne diye zırvalıyorlar. oraya yanlış astığınız etiketten siz sorumlusunuz halbuki. cahil market görevlisiyle bunu tartışmanın bana bir faydası olur mu? olmaz. o zaman nerede kaldı bana kanunun bu hakkı vermesi? yani mutlaka markette 10 tl için cıngar çıkarıp ortalığı birbirine mi katmalıyız? ki bunu yapmak bile işe yaramayabilir o da ayrı bir konu.

    kısa zamanda edit: eğer zamanınız ve enerjiniz varsa birkaç telefon görüşmesi yapıp durumu genel merkezle paylaşınca sonuç alınabiliyormuş. ben yaptım oldu. sözkonusu firma onur hipermarketleri idi. ama önemli olan 10 tl değil hakkımı koruyabilmiş olmak elbette.
  • hakkındaki yeni tasarı tbmm'den geçen kanun. yeni kanun cumhurbaşkanı tarafından kanunun kendisine gönderildiği tarihten itibaren 15 gün içinde resmi gazete'de yayımlanacaktır veya tbmm'ye iade edilebilir. resmi gazete'de yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecektir.
  • yeni kanun ile yürürlükteki 4077 sayılı kardeşinin yanyana konup karşılaştırılması gereken uzun hukuki metin.
  • yeni kanunun numarası 6502 olmuştur.
  • 6502 sayılı yeni versiyonu; 28 kasım 2013 tarih ve 28835 sayılı resmi gazete'de yayımlanmış olup; 28 mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe girecektir.
hesabın var mı? giriş yap