ilber ortaylı

• zekanın hafıza gücü olduğuna dair çok yaygın bir yanlış inanış var maalesef. elbette bu fikrim için küfür dahi yiyeceğim ama ortaylı'nın tek alameti farikası ya hasbelkader doğuştan gelen ya da düşük bir ihtimal sonradan geliştirdiği inanılmaz hafızası. başka hiçbir şeyi değil. ki iyi bir tarihçi olmanın da neredeyse tek yolu da buradan geçiyor ama iyi bir zekanın değil, üzgünüm.
  
  keza kankalar mı yoksa tv dünyası yüzünden zorlama eküriler mi olduğuna bir türlü karar veremediğim celal şengör abimizde de aynı durum hasıl ve hatta zorla bok yedirilme ile bokun tadına bakma arasında bile en azından onur ve gurur bağlamında bir bağlantı kuramayan şengör'ün bu durumdan daha da mustarip olduğunu, her iksinin de sadece güçlü hafızaları ile bir şekilde gündemimizde yer edinebildiklerini ama zekanın asıl göstergesi olan bağlantılandırma, farklı konu ve fikirler arasında bir bağ kurarak yeni fikirler oluşturabilme yeteneğinden ölesiye yoksun olduklarını, kendilerini defalarca dinlemiş ve izlemiş biri olarak savurdukları ve savundukları her fikrin de bir şekilde daha önce okumuş ya da dinlemiş oldukları bir fikrin motamot tekrarı olduğunu düşünüyorum.
  
  iyi bir tarihçi olabilir, ki hafıza gücü sayesinde buna muktedir de ve hatta iyi bir akademisyen de olabilir (şu entry'de görebileceğimiz üzere pek de değil aslında: #100806593) ama asla düşünüldüğü kadar zeki biri olduğuna kani olmuş değilim. ve şengör ile ikisini sadece birer medya ünlüsü olarak görme meylindeyim rabbim affetsin.
  
  edit. çok fazla eleştiri var haklı olarak ve birçoğu da çok doğru eleştiriler. aslında demek istediğimi biraz sert bir şekilde söylemiş olduğumu düşünüyorum. zekanın sadece hafıza gücü sayılması ve diğer tüm zeka türlerinin onun yanında itibarsız olmasına bir tepki idi ve ortaylı'nın benim nezdimde makbul olan zeka türüne göre zeki olmadığına dair bir fikirdi. aklı ve başarıyı çarpık bir şekilde 180 soruda kaç doğru cevabımız olduğuna göre değerlendiren bir ülke olarak zekaya da tek bir türden, tek pencereden bakmaktan da vazgeçmemiz lazım artık.
• tanım: chat.open.ai ve bard(gemini) sonrası işlevini yitirmiş eski bir yazılım.
• kendisini sevsem de takdir edilesi bir insan değil. ülkenin "aman bize dokunmasın." kafasındaki sanatçı (?) tayfasından pek bir farkı yoktur. her toplumsal olaya sessiz kalır. kalkıp bir bilim insanı olarak açıklama yapsın demiyorum ancak kendisi artık bilim insanından öte bir yere sahip türkiye'de. işte tam da bu yüzden kimselere bulaşmadan ilerlemesi kurnazca geliyor. konuştuğu şey bilim de sayılmaz, popüler bilim ve popüler tarih konuşur yayınlarda. dolayısıyla bir bilim insanından çok bir anlatıcı, bir ses sahibidir. buna rağmen toplumsal olaylarda sorumluluk almaktan çekinir, her kesim tarafından ilgi görmek ister. bu ne perhiz bu ne lahana turşusu diyesi geliyor insanın.
  
  2019 yerel seçimleri döneminde binali yıldırım ile bir youtube videosu atması, işine gelince de ara ara bir muhalifmiş gibi açıklama yapması anlattığım durumun bir özeti. bir celal şengör dürüstlüğü, dobralığı yoktur kendisinde maalesef.
• konuşmalarında bu çok açık, yani bu çok açık bi şey gibi kalıpları çok sık kullanması, farklı görüşlere pek tahammül edemediğine dair bir intiba yaratıyor. bi çeşit korunak, kalkan, zırh bellemiş gibi.
• (#163917542) ilber ortaylı yüksek hafızası, çalışkanlığı ve tarihi olayları tahlil etme ve yorumlama yeteneği ile büyük bir tarihçimizdir.
  
  öbür yandan celal şengör tarihi olayları yanlış ve taraflı yorumlama, detayları atlama ve görmezden gelme kusurlarından dolayı başarısız bir tarih okuyucusudur.
  
  tarihçiliğin özüne gelirsek, tarihçilik tarihi olayları ve şahsiyetleri ezberleme bilimi değildir. tarihçilik tarihi bilgileri ortaya çıkartır, sınıflandırır ve tarihi olayları nedenleriyle ve sonuçlarıyla açıklamaya çalışır. tarihçilik bunun dışında sürekli gelişme halinde olan bir bilimdir çünkü tarihçilik hala yeterince olgunlaşamamıştır. bu yüzden alanında en iyi olduğu kabul edilen tarihçiler bile sayısız bilgi ve yorum hatası yapmıştır. modern tarihçiler bu yanlışları düzeltmek ve yerine yeni bilgi ve yorumlar getirmektedir. bu şekilde tarih biliminin 20-30 senede olgunluğuna ulaşacağını düşünüyorum. bu noktaya gelindikten sonra tarihçilik bilimi durgun bir aşamaya geçecektir.